پیشرفت روزافزون فندآوری: به کجا می‌رویم؟

[sonixax]

خب در مورد اول جای تامل وجود داره چون ما نمونه های زیاید از ذات شریر انسان دیدیم(و طبیعتا تکنولوژی قدرتمند در دست انسان های شریر خطرش هم بیشتره) ولی در مورد دوم به نظرم نگرانی بیهوده هست،بلاهایی که انسان ها سر همنوعاشون خودشون تا به حال اوردند یا میتونند بیارند به اندازه ای هست که یک هوش مصنوعی احتمالی پییشون فرشته به نظر برسه :))

به نظر من هم آینده ای که هوش مصنوعی کنترل بشر رو به دست بگیره یک مقداری زیادی تخیلیه! وقتی میشه با پراندن یک فیوز کل هوش مصنوعی رو فرستاد دَدَر!
سوای این هوش مصنوعی همون طور که از اسمش پیداست مصنوعی هست! یعنی ساخته ی دست بشر! پس بشر میتونه درش فانکشنها و سیستمهای از کار انداختنش رو از پیش قرار بده! (کما اینکه قرار میده)
بد بینی به هوش مصنوعی بیشتر به درد همان هالیوود و بالیوود و ... میخورد تا واقعیت. همان طور که خودتان هم گفتید بهتر است ما نگران هوش های طبیعی صاحب تکنولوژی باشیم تا انواع مصنوعی اش!

[Ouroboros]

به نظر من هم آینده ای که هوش مصنوعی کنترل بشر رو به دست بگیره یک مقداری زیادی تخیلیه! وقتی میشه با پراندن یک فیوز کل هوش مصنوعی رو فرستاد دَدَر!

ایراد نظر شما اینست که دچار به این پیش‌باور ِ نادرست ِ ذاتا «چپ‌گرایانه» هستید که انسان‌ها بالذات رهایی می‌خواهند نه بندگی. مشاهده‌ی رفتار نوع انسان در زندگی شخصی من گواه از رانه‌ی دیگری دارد، و آن همانا اشتیاقی مهارنشدنی برای بندگی، تسلیم شدن به مرجعیت قوی‌تر، ایمان به چیزی بیرون از خودشان و در کل «تسلیم» است نه رهایی. رهایی معمولا فانتزی افرادی‌ست که در یک قرارداد به خصوص اجتماعی طرف ضعیف‌تر محسوب می‌شوند در حالی که ایمانشان به آن قرارداد را از دست داده‌اند. از زمان مرگ مذاهب ما در به در دنبال یافتن خدایی جدید هستیم و همه‌ی شواهد گواهی می‌دهند که «علم» و محصول مستقیم آن تکنولوژی این جای خالی را پُر کرده‌اند و می‌روند که پُرتر هم بکنند.

رسیدن به عالم و قادر مطلق آرزوی کمابیش همه‌ی مردمان است نه «ترس پنهان» آنها، رهایی از بار مسئولیت تصمیم‌گیری و زندگی کردن با عواقب آن تصمیمات دلیل پذیرفتن بندگی در سرتاسر تاریخ بوده نه «جهل آدمهای ابله و کم‌سواد ذات‌باوری که بهتر نمی‌دانسته‌اند». همه‌ی این رانه‌ها هنوز پابرجا هستند، ما امروز این امکان را داریم تا کمال را تولید بکنیم و هیچ چیز نمی‌تواند مانع‌مان بشود، از جمله احتمال نابودی خودمان.

پس طبیعت بشری + تکنولوژی =>‌ فاجعه‌ی اجتناب‌ناپذیر.

مشکل وانگهی آنست که «طبیعت بشری» الان سیصد سال است که انکار می‌شود، و ما چنان از آن بی‌خبریم که گمان می‌کنیم رهایی خوب است و بندگی بد.

[sonixax]

ایراد نظر شما اینست که دچار به این پیش‌باور ِ نادرست ِ ذاتا «چپ‌گرایانه» هستید که انسان‌ها بالذات رهایی می‌خواهند نه بندگی. مشاهده‌ی رفتار نوع انسان در زندگی شخصی من گواه از رانه‌ی دیگری دارد، و آن همانا اشتیاقی مهارنشدنی برای بندگی، تسلیم شدن به مرجعیت قوی‌تر، ایمان به چیزی بیرون از خودشان و در کل «تسلیم» است نه رهایی. رهایی معمولا فانتزی افرادی‌ست که در یک قرارداد به خصوص اجتماعی طرف ضعیف‌تر محسوب می‌شوند در حالی که ایمانشان به آن قرارداد را از دست داده‌اند. از زمان مرگ مذاهب ما در به در دنبال یافتن خدایی جدید هستیم و همه‌ی شواهد گواهی می‌دهند که «علم» و محصول مستقیم آن تکنولوژی این جای خالی را پُر کرده‌اند و می‌روند که پُرتر هم بکنند.

رسیدن به عالم و قادر مطلق آرزوی کمابیش همه‌ی مردمان است نه «ترس پنهان» آنها، رهایی از بار مسئولیت تصمیم‌گیری و زندگی کردن با عواقب آن تصمیمات دلیل پذیرفتن بندگی در سرتاسر تاریخ بوده نه «جهل آدمهای ابله و کم‌سواد ذات‌باوری که بهتر نمی‌دانسته‌اند». همه‌ی این رانه‌ها هنوز پابرجا هستند، ما امروز این امکان را داریم تا کمال را تولید بکنیم و هیچ چیز نمی‌تواند مانع‌مان بشود، از جمله احتمال نابودی خودمان.

پس طبیعت بشری + تکنولوژی =>‌ فاجعه‌ی اجتناب‌ناپذیر.

مشکل وانگهی آنست که «طبیعت بشری» الان سیصد سال است که انکار می‌شود، و ما چنان از آن بی‌خبریم که گمان می‌کنیم رهایی خوب است و بندگی بد.

ولی من هرگز نظر بدی در مورد پیشرفت تکنولوژی و هوش مصنوعی نداشته و نخواهم داشت.
به نظر من این همه هشدار و آی میزنند میکشند و ... همگی کشک است!!!
آینده تکنولوژی از نگر من نه ترمیناتور 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و I Robot و ... بلکه ارتقاء توانایی بشر از طریق تکنولوژی تولید سایبورگ است که روز به روز در حال پیشرفت و به روز شدن است. به نظر من Metal Gear Solid و Iron Man و ... بیشتر واقعی هستند تا آنهایی که گفتم!!! طبیعتن هوش مصنوعی این وسط بیشترین نقش را بازی خواهد کرد.

من حتا به وجود گونه های هوشمند تر از انسان در فاصله ای که توانایی دسترسی به آنها داشته باشیم یا آنها به ما دسترسی داشته باشند را خیلی خیلی نا محتمل میدانم و فکر میکنم در محدوده ی دسترسی با هر تکنولوژی که فکرش را بکنید انسان هوشمند ترین گونه است اگر فرض را بر این بگیریم که زمین تنها مسکن موجودات زنده نیست!

به عبارت ساده تر من نه تنها به میل طبیعی برای بندگی باور ندارم! بلکه به میل طبیعی برای آزادی هم باور ندارم!!!! من به تمایل برای قوی تر شدن که یک خصیصه ی بسیار مشخص در هر انسان و حتا موجود زنده ایست باور دارم.

[Russell]

ایراد نظر شما اینست که دچار به این پیش‌باور ِ نادرست ِ ذاتا «چپ‌گرایانه» هستید که انسان‌ها بالذات رهایی می‌خواهند نه بندگی. مشاهده‌ی رفتار نوع انسان در زندگی شخصی من گواه از رانه‌ی دیگری دارد، و آن همانا اشتیاقی مهارنشدنی برای بندگی، تسلیم شدن به مرجعیت قوی‌تر، ایمان به چیزی بیرون از خودشان و در کل «تسلیم» است نه رهایی. رهایی معمولا فانتزی افرادی‌ست که در یک قرارداد به خصوص اجتماعی طرف ضعیف‌تر محسوب می‌شوند در حالی که ایمانشان به آن قرارداد را از دست داده‌اند. از زمان مرگ مذاهب ما در به در دنبال یافتن خدایی جدید هستیم و همه‌ی شواهد گواهی می‌دهند که «علم» و محصول مستقیم آن تکنولوژی این جای خالی را پُر کرده‌اند و می‌روند که پُرتر هم بکنند.

خب امیر جان تجربه زندگی شخصیت اگر چه دسته اول است ولی معاصر هم هست.
شاید سهم اشتیاق به بردگی در گدشته کمتر بوده و شاید بتوان با روش‌هایِ یوژنیک سهم آنرا در آینده کم کرد.

[Ouroboros]

خب امیر جان تجربه زندگی شخصیت اگر چه دسته اول است ولی معاصر هم هست.
شاید سهم اشتیاق به بردگی در گدشته کمتر بوده و شاید بتوان با روش‌هایِ یوژنیک سهم آنرا در آینده کم کرد.

درست است. وانگهی من دو نوع اشتیاق بیشتر نمی‌شناسم، یکی اشتیاق ِ بندگی برای دیگری، یکی اشتیاق به بندگی کشیدن از دیگری. اشتیاق به «رهایی» تا پیدا شدن شواهد بیشتر صرفا همان است که پیشتر گفتم(تلاش بنده‌ی کافر به سیستم برای پی‌ریزی سیستمی جدید که در آن نوع ارتباط بندگی و اربابی متفاوت است نه اصل آن).

هرگز نمی‌توانیم چیزی را که جرئت پذیرفتنش را نداریم تغییر بدهیم. ابتدا باید بپذیریم که نیاز به بردگی برای دیگران یا به بردگی کشیدن دیگران، نیاز به ایمان، نیاز به قطعیت، نیاز به هسته‌ی بنیادین فکری محکم‌تر از «مشاهده‌ی علمی» و نیاز به یک دستگاه اخلاقی نظام‌مند و عموما مورد توافق نیازهایی هستند قدرتمند، نهادینه، طبیعی و دارای وجوهات مثبت تا بعد ببینیم چه می‌توان در موردشان انجام داد. جامعه‌ی لیبرال‌دموکرات متأخر حاضر نیست بپذیرید چنین رانه‌هایی حتی وجود دارند، چه برسد به جایگاه آنها. امید درمان فاجعه از کسی که تماشای فاجعه برایش ممکن نیست امیدی‌ست واهی.

[Nilftrondheim]

مهربد جان اگه بزنم دغدغه ات رو بترکونم در عوض چیکار میکنی؟

[Mehrbod]

مهربد جان اگه بزنم دغدغه ات رو بترکونم در عوض چیکار میکنی؟

من به راهکارهای هوشمندانه می‌باورم, ولی به هوشمندی شما نه, چون نمیشناسم‌تان.

پس این گوی و این میدان.

[Nilftrondheim]

من به راهکارهای هوشمندانه می‌باورم, ولی به هوشمندی شما نه, چون نمیشناسم‌تان.

پس این گوی و این میدان.

به زودی میشناسی
ابتدا ببینیم چگونه میتوان مانع استفاده نابجا از فناوری شد یا آن را کنترل کرد:

:Ubiquitous surveillance
اگر همه کس همه جا تحت نظر باشند حتی در خصوصی ترین موقعیت ها میتوان از وقوع فاجعه جلوگیری کرد. هر کسی حاضر میشود امنیت را به قیمت حریم خصوصی بفروشد. آمریکا را بنگرید که پس از 9/11 چه با خود کرد.

+

=
3:victims
everyone has a knife


+

=
victims:5
was a suspect before and was stopped before he could kill more


+

=
victims:0
arrested before finishing the bomb

[Mehrbod]

:Ubiquitous surveillance
اگر همه کس همه جا تحت نظر باشند حتی در خصوصی ترین موقعیت ها میتوان از وقوع فاجعه جلوگیری کرد. هر کسی حاضر میشود امنیت را به قیمت حریم خصوصی بفروشد. آمریکا را بنگرید که پس از 9/11 چه با خود کرد.

این استدلال پیوند کمی به آنچه آورده شده دارد, و خود در چند تراز نادرست است.

سخن آنجا این بیشتر بود که دامن‌گیری (دامنه‌یِ آسیبرسانی)
تکنولوژی رو به افزایش است; به دیگر زبان, تیغ‌ها دارند هر چه تیز میشوند:

Lao Tzu: the sharper the tools, the darker the times.

این از یکسو, از سوی دیگر دسترسی‌پذیری به این ابزارها روز به روز بیشتر و آسانتر میشود و نمونه‌وار با پیشرفت کنونی
دور نیست روزیکه هر کس با هوش نسبتا بالا بتواند نمونه‌وار جنگ‌افزارهای بیولوژیکی را در زیرزمین خانه‌اش بسازد.
اگر این دور از باور میاید, میتوان به این نمود از پیشرفت پرداخت که چند دهه پیش رایانه‌ها اندازه‌یِ
یک ساختمان بودندو تُندای پردازشیِ کمتر از یک گوشی موتورولای به درد نخور امروزین را داشتند, یا
همه‌یِ دستگاه چاپی که گوتنبرگ با هزار کبکبه و دبدبه درست کرده بود را امروز یک چاپگر
لیزری بهترش را فراهم ساخته است و چاپگرهای سه بُعدی نیز رو به پیشرفت‌ روزافزون‌اند.

یا نمونه‌یِ باز دم دست‌تر, میتوان به این پرداخت که امروز هرکس با اندکی هوشمندی و
پژوهمندی (resourcefulness) میتواند با جستجوی اینترنت راه بمب‌سازی را یاد بگیرد.



نکته در همه اینها این است, اگر تا دیروز تنها ابزارهایی مانند کارد و چاقو در دسترس بودند, آسیب‌رسانی
آنها نیز بسیار مرزمند بود. این مرز و نیز دسترس‌پذیری آنها, هر دو رو به افزایش‌اند.


--
نکته‌یِ دوم, آنچه شما آوردید استدلال و راهکار سستی است. نخست بگذارید چکیده‌یِ سخن شما را دریابانیم:

در برابر افزایش همزمان آسیبرسانی و دسترس‌پذیری تکنولوژی‌هایِ گوناگون, ابزار بازدارنده‌ای به نام نظارت همگانی نیز درست شده است که میتواند جلوی همه‌یِ اینها را تا اندازه‌یِ بالایی بگیرد.

چند نکته:

١- ابزار نظارت همگانی بازدارندگی بسیار پایین داشته و بیشتر کارکرد پیگیری قانونی دارد.
٢- ابزار نظارت همگانی بسختی فرزام (perfect) است زیرا از سوی نیروی آدمی کنترل میشود و خطاپذیری بالا دارد.
٣- نظارت همگانی همچون دیگر راهکارها تنها در جایگاه یک "واکنش" به پدیده‌یِ بزرگتری از خود پدید آمده و همراه با خود, بمانند دیگر تکنولوژی‌ها, بدی‌هایِ بسا بزرگتری نیز به همراه آورده است, یک نمونه‌یِ آن کاهش حریم شخصی و آزادی‌هایِ کس باشد.

روشن است این نظارت همگانی نمیتواند به همینجا کوتاه بشود و با پیشرفت بیشتر تکنولوژی نیاز به باز "نظارت همگانی" بالاتری میاید
و این بخوبی در راستای گفتگوی دیگر این جُستار پیش میرود که:

گام‌هایِ خُرد و در خود سودبخش, میتوانند به برایند‌هایِ بزرگ و بسیار زیانآور بیانجامند.

در همین نمونه, دیده میشود که تکنولوژی توان نابودسازی بالا و به بهای اندکی را در دسترس میگذارد — و این فرایند
در کنترل هیچکس نیست و خواه ناخواه همه‌یِ تکنولوژی‌ها دیر یا زود همگانی میشوند — و سپس, در گام دوم واکنش ناخودآگاه
پدید آوردن یک بازدارنده است که سیستم را موقتا هم شده از نابودی بازداشته و راستای آن را نگه دارد, برای نمونه سیستم
«نظارت همگانی» پدید میاید. هر آینه از این نقطه به آنور یک فرایند دیالکتیک را داریم که در هر گام خُرد از آن اینجور به
چشم میاید که دارد کاری سودبخش انجام میشود, بخشی ازینرو که براستی چه کسی میتواند بگوید نظارت همگانی زمانیکه از سوی
آدمهای چشم و دست پاک و نیک¹ باشد بد است, بویژه زمانیکه تنها و تنها برای پاسداری و مراقبت از ما باشد؟

هر آینه, روشن است که شرایط اینگونه نمیتواند بمانند. با پیشرفته‌تر شدن تکنولوژی‌ها و نمونه‌وار چاپگر‌هایِ سه‌بعدی
و ابزارهای دستکاری ماده در ترازهای اتمی و رایانه‌هایِ تندتر و پیشرفته‌تر, نظارت همگانی نیز می‌نیازد که پیشرفته‌تر
و پیشبینی‌گرانه‌تر بشود و خب اگر ما امروز داریم رفتار مردم را از بیرون نگاه میکنیم, چرا با ابزارهای مغز‌خوانی مغز و اندیشه‌یِ
آنان را از درون ننگریم و تفتیش فکر نکنیم؟ یا چرا بهتر از آن, با ابزارهای کنترل مغزی از وقوع جرم و جنایت اصلا پیش نگیریم؟
و درست همانگونه که امروزه "نظارت همگانی" چندش‌آوری بسیار پایینی برای آدم امروزین دارد (چیزیکه برای
بسیاری از تیره‌هایِ نخستینی نابرتافتنی‌ست که کسی بخواهد آنان را بپاید و به حریم و دامنه‌یِ
آزادی آنان دست بدرازاند), فرداروز برای آدم فردائین هم چندش‌آوریِ بسیار پایینی خواهد داشت
که کسی بخواهد مغز و اندیشه‌یِ او را تفتیش کند تا مبادا او اندیشه‌هایِ "بد" و "سیستم‌ستیز" در سر داشته باشد.

پس این راه "نظارت همگانی" اگر چه واکنشی در جای خود سودبخش,
ولی در دیرزمان تنها به بار آمدن مشکلاتی باز بزرگتر و راهکار‌ناپذیرتر خواهد انجامید.










¹ اینجا ما دیگر به این نمیپردازیم که این گفته چه اندازه خام و ساده‌انگارانه است,
و نیز به این گره فلسفیک و کهن نمیپردازیم که پس «چه کسی ناظران را نظارت کند؟»

Quis custodiet ipsos custodes? - WiKi

[Nilftrondheim]

سخن آنجا این بیشتر بود که دامن‌گیری (دامنه‌یِ آسیبرسانی)
تکنولوژی رو به افزایش است; به دیگر زبان, تیغ‌ها دارند هر چه تیز میشوند:


Lao Tzu: the sharper the tools, the darker the times.

این پیوندی به نظارت ندارد.

این از یکسو, از سوی دیگر دسترسی‌پذیری به این ابزارها روز به روز بیشتر و آسانتر میشود و نمونه‌وار با پیشرفت کنونی
دور نیست روزیکه هر کس با هوش نسبتا بالا بتواند نمونه‌وار جنگ‌افزارهای بیولوژیکی را در زیرزمین خانه‌اش بسازد.

بله میتواند، اما اول باید برای پلیس توضیح دهد که ماشین PCR ی که خریده و در زیر زمین گذاشته را برای چه لازم دارد!

اگر این دور از باور میاید, میتوان به این نمود از پیشرفت پرداخت که چند دهه پیش رایانه‌ها اندازه‌یِ
یک ساختمان بودندو تُندای پردازشیِ کمتر از یک گوشی موتورولای به درد نخور امروزین را داشتند, یا
همه‌یِ دستگاه چاپی که گوتنبرگ با هزار کبکبه و دبدبه درست کرده بود را امروز یک چاپگر
لیزری بهترش را فراهم ساخته است و چاپگرهای سه بُعدی نیز رو به پیشرفت‌ روزافزون‌اند.

یا نمونه‌یِ باز دم دست‌تر, میتوان به این پرداخت که امروز هرکس با اندکی هوشمندی و
پژوهمندی (resourcefulness) میتواند با جستجوی اینترنت راه بمب‌سازی را یاد بگیرد.



نکته در همه اینها این است, اگر تا دیروز تنها ابزارهایی مانند کارد و چاقو در دسترس بودند, آسیب‌رسانی
آنها نیز بسیار مرزمند بود. این مرز و نیز دسترس‌پذیری آنها, هر دو رو به افزایش‌اند.

باز برای پلیس باید توضیح دهد که با چند تن آمونیوم نیترات کدام باغ را میخواهد کود دهد!

در مورد تکنولوژی های در دسترس مجاز در مقابله به مثل موثر بحث خواهد شد، اما چون زیاد آن را در بحث نظارت پیش میکشید مجبورم به آن بپردازم: با همین IT پیشرفته و همگانی هنوز هکرهایی نداریم که بانک ها را خالی کنند، هواپیماها را به کوه بکوبانند و شبکه برق را از کار بیندازند. بمب های کثیف نیز از همین دسته اند. من ژنراتور تکنسیوم را بغل هم گرفته ام! اما کسی را ندیده ام که آن را بدزدد و زیرش فیزا کپسولی بگذارد.

١- ابزار نظارت همگانی بازدارندگی بسیار پایین داشته و بیشتر کارکرد پیگیری قانونی دارد.

نوپ! اتوریته موجود عقب ماندگی ذهنی ندارد و در صورت امکان سو استفاده از یک تکنولوژی نظارت و سخت گیری متناسب را نشان خواهد داد. وگرنه در ایران و آمریکا هر روز شاهد انفجار بودیم. پیگرد؟! خبر دارید آمریکا سر همین WoT چقدر مسلمانان مشکوک را دستگیر و شکنجه کرد؟

٢- ابزار نظارت همگانی بسختی فرزام (perfect) است زیرا از سوی نیروی آدمی کنترل میشود و خطاپذیری بالا دارد.

اتوماسیون هم رفته ددر دیگه؟ کارهایی که اسنودن فاش کرد دستی انجام نمیشدند. جرم الگوی خاصی دارد و با شناختن آن میتوان از آن پیشگیری کرد. خطایی در کار نیست.

٣- نظارت همگانی همچون دیگر راهکارها تنها در جایگاه یک "واکنش" به پدیده‌یِ بزرگتری از خود پدید آمده و همراه با خود, بمانند دیگر تکنولوژی‌ها, بدی‌هایِ بسا بزرگتری نیز به همراه آورده است, یک نمونه‌یِ آن کاهش حریم شخصی و آزادی‌هایِ کس باشد.

هر آینه, روشن است که شرایط اینگونه نمیتواند بمانند. با پیشرفته‌تر شدن تکنولوژی‌ها و نمونه‌وار چاپگر‌هایِ سه‌بعدی
و ابزارهای دستکاری ماده در ترازهای اتمی و رایانه‌هایِ تندتر و پیشرفته‌تر, نظارت همگانی نیز می‌نیازد که پیشرفته‌تر
و پیشبینی‌گرانه‌تر بشود و خب اگر ما امروز داریم رفتار مردم را از بیرون نگاه میکنیم, چرا با ابزارهای مغز‌خوانی مغز و اندیشه‌یِ
آنان را از درون ننگریم و تفتیش فکر نکنیم؟ یا چرا بهتر از آن, با ابزارهای کنترل مغزی از وقوع جرم و جنایت اصلا پیش نگیریم؟
و درست همانگونه که امروزه "نظارت همگانی" چندش‌آوری بسیار پایینی برای آدم امروزین دارد (چیزیکه برای
بسیاری از تیره‌هایِ نخستینی نابرتافتنی‌ست که کسی بخواهد آنان را بپاید و به حریم و دامنه‌یِ
آزادی آنان دست بدرازاند), فرداروز برای آدم فردائین هم چندش‌آوریِ بسیار پایینی خواهد داشت
که کسی بخواهد مغز و اندیشه‌یِ او را تفتیش کند تا مبادا او اندیشه‌هایِ "بد" و "سیستم‌ستیز" در سر داشته باشد.

پس این راه "نظارت همگانی" اگر چه واکنشی در جای خود سودبخش,
ولی در دیرزمان تنها به بار آمدن مشکلاتی باز بزرگتر و راهکار‌ناپذیرتر خواهد انجامید.

قرار نیست آینده 1984ی باشد که فکر ناجور منجر به مجازات شود! همانطور که گفتم پرداختن به جرم پروسه ای مشخص دارد که در طی آن مداخله و ممانعت ممکن است. اینطور نیست که یکی صبح از خواب برخیزد و تا صبحانه نانوماشین هایی بسازد که زمین را بخورند!

نابودی حریم شخصی بهایی است که بشر برای زندگی آرام و دراز (دامپروری مانند) میپردازد. سفسطه ای نیز وجود دارد که هرگز کسی به آن اشاره نمیکند: "حریم شخصی زیر مجموعه آزادی قرار میگیرد." خیر! شما آزادید هر کار مجازی بکنید، زیر نظر 100 دوربین بودن این آزادی را از شما صلب نمیکند.

اینجا ما دیگر به این نمیپردازیم که این گفته چه اندازه خام و ساده‌انگارانه است,
و نیز به این گره فلسفیک و کهن نمیپردازیم که پس «چه کسی ناظران را نظارت کند؟»

Quis custodiet ipsos custodes? - WiKi

قانون، روانشناسان و ناظران همتراز دیگر. فکر میکنید تسلیحات اتمی کشور های صاحب توسط فرشتگان معصوم تعمیر، بازدید، نگهداری و آماده میشوند؟