ساختارشناسی زبان پارسیک

[Mehrbod]

admiral = برگرفته‌ی ال‌امیر، خود به گِرایند (احتمالا) بالا برگرفته از «میر» پارسی، مانند «میرآب» - این را جای دیگر پرسیدم دیرتر خواهیم دانست.

مهربد گرامی،در زبان پهلوی واژه "میرک"=mirak به چم مرد،شوهر،بزرگ خانه،خواجه و سرور آمده است/از آنجاییکه چم امیر بزرگ و سرور است،پس می توان گفت که این واژه امیرِتازی برگرفته از میرک پهلوی است./بهمن

https://www.facebook.com/pure.persia...t=feed_comment

[Mehrbod]

٭٭٭ واژگان همآرِش

به نام خدا

1 = در حقِ = براستا = berâstâ

او مردی بزرگ و بخشنده بود و براستای (در حق) مردم نیکی های بَفخَمی (فراوانی) انجام داده بود.

2 = ذکاوت = هوشیاری

در نسک ها می خوانیم که پورسینا در هوشیاری (ذکاوت) از بی همالان روزگار بود.

3 = توهم = nehâzeš = نهازِش

او به بیماری روانی دچار شده است و پیوسته در نهازِش‌ها (توهمات) بسر می برد.

4 = توهین = tohin کردن = ویزاستن = vizâstan - این واژه برگرفته از فرهنگ پهلوی است.

کسی هوده (حق) ندارد به دیگران بویزاید (bevizâyad) و هر آدم ویزاینده (توهین کننده) از منشِ نیکو تهی است.

5 = ماهر = mâher = آبدست = âbdast /مهارت = آبدستی

بهوش باش! او بسیار زیرک است و در هر کار و فندی آبدست (ماهر) است.
چنان در لطف بودش آبدستی/که بر آب بر لطافت نقش بستی/نظامی

6 = برکه = آبگیر

باد بهاری به آبگیر برآمد/چون رخ من گشت آبگیر پر از چین/عماره
چامه سرا بسیار زیبا رخ پرچین و چروکش (پیری‌اش) را به آژنگ‌هایِ (موج های کوچک) آبگیر همانند کرده است.

7 = حُقه باز = hoqqe baaz = آپاردی = âpârdi

آدم نباید با او دمخور شود چونکه بی سر و پا و آپاردی است.

بهمن


https://www.facebook.com/photo.php?fbid = 361260740637691&set = a.296448387118927.63869.296371163793316&type = 1

[Mehrbod]

٭٭ نون - nun

فعلا که نیمِ بیشتر هموندان این انجمن از پارسی‌گویی ما سخت برآشفته‌اند، ولی ما خودمان را به آن راه زده و میگوییم

فعلن = هم اینک
فعلی = کنونی

پ.ن : کسی که خربزه میخوره پای لرزش هم میشنه مهربد جان

پیشامدانه همین چند دم پیش واژه بس درخوری برای "فعلا" از سرور آریا داشتیم که بهتر دیدم اینجا بیاورم:

فعلا = نون (Nun)
فعلا = اینک (Inak)
فعلا = کنون (Konun)

فعلی = کنونی (Konuni)

نکته زیبا اینکه واژه Nun‌ بهمین چم در آلمانی بکار میرود:

Now = Nun, Jetzt

https://www.facebook.com/pure.persia...59858397382697

[Mehrbod]

٭٭٭ واژگان یکآرِش (synonym)

به نام خدا

دقیق = باری = Bâri

آموزه های کنفسیوس کوتاه ولی بسیار باری (دقیق) است.
رای دانا سر سخن ساری است/نیک بشنو که این سخن باری است/عنصری

باصره = بینایی

او در اثر یک ضربه ی سنگین بر سرش، قدرت باصره یک چشمش را از دست داد = او با دریافت یک زنش سنگین بر سرش، نیروی بینایی یک چشمش را از دست داد.

عصیان = osyaangar' = رفوشه = Rafuše

آدم با رفوشه (عصیان) کردن در برابر خدا آدم شد.

مسخرگی = رفوشه

دلقک با رفوشه بیندگان را بسیار خندانده بود.

اضطراب = ezteraab = تلواسه = Talvâse

تلواسه‌های بی‌آوندش (بی دلیلش) او را از خواب و خوراک انداخت.

واهی = vaahi = سُست

او با سخنان سست (واهی) پروای (حوصله ی) شنوندگان را سر برد.

مخالف = mokhaalef = کیاگن = Kayâgen

او با من دشمنی می ورزید و همیشه کیاگن (مخالف) نگر من بود.

وسواس = vasvaas = دودلی

او نمی توانست خوب پیشرفت کند چونکه دودلی‌هایش (وسواس هایش) به گونه ی بیماری در آمده است.

سقطِ جنین = saght e janin = آفگانه = Âfgâne

همسرِ آبستن او با شنیدن سدای هراسناکی از ترس آفگانه کرده است (سقط جنین کرده است).

طبقه = tabagh (e)a = آشکوبه = škube

شهرداری می خواهد یک ساختمان سی آشکوبه (طبقه) در دل شهر برپاکند.
وین چارطاق ششدر هفت آشکوب چرخ/یک تابخانه حرم کبریای اوست/خواجو

خطا = khataa = لغزش = آشکوخ = škux

اگر او کارهایش را اندیشیده و سنجیده انجام می داد هرگز دچار این آشکوخ‌های (خطاهای) بچگانه نمی شد.

بهمن

[Mehrbod]

فانی = faani = میرا = Mirâ

در این جهان میرا تنها چیزی که ارزش دارد دوستی میان آدمیان است، پس بکوشیم: دوستی را در میان خود استوار و پایدار سازیم.

اِصطکاک = estekaak = سایش = Sâyeš

امروز بامداد که روز سردی بود آدمها در ایستگاه اتوبوس، دستهایشان را با سایشِ تند گرم می کردند.

کتبی = katbi = نوشتاری = Neveštâri

کارگران کارخانه خواسته هایشان را به گونه نوشتاری (کتبی) به آگاهی سرپرست کارخانه رساندند.

مُلحق = molhagh شدن = پیوستن = Peyvastan

رودخانه ماین که نزدیک به 527 کیلومتر است سرانجام به رودخانه بزرگ راین می‌پیوندد (مُلحق می شود).

تمنی = tamannaa = درخواست = Darxavâst

از شما درخواست (تمنی) می‌کنم که در این کار دشوار با من همکاری کنید تا آنرا بجا (بموقع) به سرانجام رسانم.

منطبق = montabegh = برابر = Barâbar

اگر همه بکوشند که کارهایشان را برابر (منطبق) با رَستَک (قانون) انجام دهند هازمانی (جامعه ای)، بسامان خواهیم داشت.

متحیر = motehayyer = هاج و واج = Hâjovâj

هنگامیکه گزارش را خواند هاج‌وواج شد(متحیر شد) و با چشمانی خیره شده به رویه(صفحه) کاغذ می نگریست.

بهمن

[Mehrbod]

٭٭٭ واژگان یکآرِش (synonyms)

انعام = en'aam ما ایرانی ها فسوسانه آنرا اَنعام که در تازی به چم چهارپایان و ستوران است ، بجای آن بکار می گیریم = بغیاز = Baqyâz

او هر گاه به خوراک‌کده (رستوران) برود به کارگران آن همیشه بغیاز (اِنعام) خوبی می‌دهد.

جاه طلبی = بلندگرایی = بلندپروازی

بلندپروازیهای او بسی سیجناک (خطرناک) است و برای رسیدن به آماجش می تواند دیگران را بآسانی به نابودی بکشاند.

ولایت = velaayat = بُلوک = Boluk

تو از کدام بلوک می آیی؟
من از بلوک خراسان می آیم.

رشوه = reshve = پاره = بُلکَفت = Bolkaft

بُلکُفت‌خواری (رشوه خواری) مانند موریانه ای است که هازمان (جامعه) را از درون می پوکاند.

مبلغ = mablagh = بلنج = Belanj

ما برای برنامه‌امان بلنجِ (مبلغِ) سد هزار دلار نیاز داریم و باید از بانک وام بگیریم.

تشبث = tashabbos = بُلُک = Bolok

او نتوانست گفته های خود را بیاستواند (ثابت کند) و بناچار دست به بُلُک (تشبث) می‌زد.

خلاقیت = khallaaghiyat = نوآوری = بِلَک = Belakâvari

بِلَک‌آوریهای (خلّاقیتهای) او در زمینه چکامه (قصیده) بسیار شگفت انگیز است.

بهمن

[Mehrbod]

٭٭٭ یکآرِشان (synonyms)

اجتماع = 'ejtemaa کردن = خجیدن = Xajidan

کارگران و نیروهای رنجبر پایتخت برای روز کارگر در میدان شهر خجیدند (اجتماع کردند) و نمایندگانشان هریک به پَستا (نوبت) به سخنرانی پرداختند و با کف زدنهای پیوسته ی نیروهای کارگری روبرو می شدند.

طبّاخ = tabbaakh = آشپز = خورشگر = Xorešgar

ز هر گوشت از مرغ و چارپای
خورشگر بیاورد یک یک بجای (فردوسی)

عاشق = خاش = Xâš

در داستانهای خاشانه (عاشقانه) فرهاد کوهکن در چامه های سروادان (شاعران) بویژه نظامی از کهرمان های بنام خاشی (عاشقی) در پهنه ی ادبسار (ادبیات) ایران خود نمایی می کند.

اذیّت = aziyat = آرنگ = Ârang

نه هر گز از تو رسیده بموری آرنگی
نه هرگز از تو رسیده بمردی آزاری (کمال اسماعیل)

غُضروف = ghozruf = چَرندو = Carandu

یکی از دشواریهای مهند (مهم) دوندگان دوهای سد متر،دویست متر و چهارسد متر همیشه ساییدگی چرندو (غُضروف) است.

قطار = ghatar = خَرَند یا خَرَه = هر آنچه در کنار هم یا روی هم بسامان (منظم) چیده شود را خَرَه یا خَرَند گویند = Xara or Xarand

تَذَرو تا همی اندر خَرَند خایه نهد
گوزن تا همی از شیر کند پستان (ابوشکور بلخی)

گِرد خانه کتابهای سَرَه - از خری همچو خِشت کرده خَرَه (جامی)

تقلید کردن از روی مسخرگی = خُنبانیدن = Xonbânidan

دلقکان در دربارها با شیرینکاریها و خُنبانیدن از گفتار و کردار همه ی آدمها ی درباری بجز پادشاه، شاه و دیگران بینندگان را می خندانیدند.

[Mehrbod]

٭٭٭ یک‌آرِشان

قیاس = ghiyaas = همپنداری

از قیاسش خنده آمد خلق را/کو چو خود پنداشت صاحب دلق را/مولوی

محافظه کار = کنون‌پسند = کنون‌گرا = کنون‌نگر

نیروهای کنون‌نگر (محافظه کار) همیشه از نیروهای پیشتاز و پیشآهنگ ترسی بدل دارند.

مرتجع = 'mortaje = کهن

پسند = کهن‌گرا = کهن‌نگر
نیروهای کُهن‌نگر (مرتجع) همیشه از پیشرفت و نو نگری، بیمی سَتَهم (شدید) بدل دارند.

مدرنیست = moderniste (فرانسوی) = نوپسند = نوگرا = نونگر

نیروهای نونگر همیشه پیشرفت و نو نگری را همراه زمان از جانِ دل می پذیرند، و با آن خوب کنار می آیند.

عده ای = eddeyi' = تنی چند

دیروز در مهمانی پانای (آقای) نیکو نگر تنی چند از نویسندگان سرشناس بودگی (حضور) داشتند.

صرف = sarf = هزینه

میلیون ها دلار هزینه‌ی (صَرف) این مهمانخانه های سترگ چند آشکوبه شده است.

معاشرت = mo'aasherat = آمیزگاری = Âmizgâri

صادق هدایت نویسنده ی بزرگ ایرانی با مسعود فرزاد، بزرگ علوی و مجتبی مینوی که به گروه چهارتایی در آن زمان نامور بودند، آمیزگاری (معاشرت) داشت.

[Mehrbod]

٭٭٭ یکآرِشان

صریح = sarih = بی‌پرده

او بسیار نترس بود و نگر خود را در برابر هر کسی بی‌پرده و سر راست به زبان می آورد.

قناعت = ghann'at = کم‌هزینگی = Kamhazinegi

او به چیزهای گرانبها هیچ دلبستگی ندارد و تنها با کمهزینگی (قناعت) زندگی را می گذراند.

شعبده = sho'bade = منجک = Manjak

منجکگران (شعبده بازان) می توانند با منجکشان (شعبده اشان) چیزی را در جا بجهانند و بینندگان را به شگفتی بیآورند.

ورطه = varte = منجلاب = Manjælâb

او با کارهای ننگینش به منجلاب رسوایی و بدنامی کشیده شده است.

کساد = kasaad = مندک = Mandak

بازار از جنب و جوش افتاده است و همه از مندکی (کسادی) مینالند.
رستم و حمزه و مخنث یک بُدی/علم و حکمت باطل و مندک بُدی

رونق = ronagh = نماک = Namâk

هرگاه آبُری (اقتصاد) هر کشوری در نماک (رونق) نباشد آهسته آهسته بسوی آشفتگی (ناامنی) و سپس شورش ها پیش میرود.

کسب = kasb = الفنج = Alfanj / چم دیگر الفنج، اندوخته است.

یا قناعت کش ار کشی غم و رنج
ورنه بگذر ز عقل و عشق اَلفَنج (سنایی)

[SAMKING]

پارسی واژه "آنلاین" چی میشه؟

یا شاید بهتر باشه خود آنلاین رو بکار ببریم،نه؟