آردیپیتکوس کدابا
زمان: 5.8 تا 5.2 میلیون سال قبل
زیستگاه: شرق آفریقا
کهنترین انسانسای ِ یافت شده تا به امروز، که به احتمال بسیار قوی راستقامت بوده و رفتار، اندازهی مغز و جثهی او تا اندازهی زیادی شبیه به شامپانزههای امروزی بوده. در سال 2002 شش دندان کشف شد که باعث جدایی این سرده از آردیپیتکوس رمیدوس شد. این جاندار دندانهای نیشی شبیه به انسانسایان بعدی داشته. به نظر میرسد تغذیهی او از میوهخواری، تا حد زیادی متمایل به گیاهخواری بوده: با آنکه دندانهای پشتی او از همان ِ شامپانزه بزگتر بوده، دندانهای جلوی او باریکتر محسوب میشده، یعنی این جانور با دندانهای عقبی غذا را میجویده، که خود نشانگر بهرهمندی از تغذیهای دارای فیبر بالا و جنس سخت است. خزانهی فسیلی برای آردیپیتکوس کدابا بسیار اندک است، چنانکه عادات حرکتی او از روی یک انگشت شصت پا حدث زده شده و مشخص نیست که آیا راستقامتی مدل حرکتی غالب در این سرده محسوب میشده یا همچون شمار دیگری از انسانسایان قدیمی قابلیتی بوده که جاندار در هنگام نبرد، جفتیابی و تلاش برای تثبیت برتری بر دیگر اعضای گروه گاهی از آن استفاده میکرده.