اندیشه‌های خاموشی

[Dariush]

سنجش هوش نیاز به سنجه‌ای فرنودین و خردپذیر دارد و آنهم چیزی نیست جز «توانِ راهکاریابی».

هوش کارکردی جز راهکاریابی در فرگشت نداشته, یاخته‌ها کم کم هم به پیوسته‌اند و جانداران چندیاخته‌ای را پدیدآورده‌اند
که "هوش" بیشتری داشته‌اند - و ازینرو بخت فرازیست بالاتر - و در جانداران چندیاخته‌ای کم کم یاخته‌هایی ویژه‌کار
گشته و به یاخته‌های مغزی ویژسته‌اند که کارکردشان راهکاریابی و افزودن هر چه بیشتر فرازیست همه‌ی پیکر بوده است.

سنجه‌ی هوش از اینرو توان راهکاریابی است و تنها آزمونگر راستین همان جهان بیرونی است که میگوید چه
کسی باهوش‌تریا کم‌هوشتر است. کسیکه در زندگی خود کامیاب, تندرست و شاد و نیرومند است باهوشتر از کسی‌ست
که در زندگی خود ناتوان, بی‌پول و افسرده است, گرچه دوّمی در ریاضی "نابغه" به شمار برود و یکمی "کودن".

کارکرد و سنجه‌ی هوش: راهکاریابی
آزمونگر راستین: جهان بیرونی
سنجش هوِش: کامیابی و توانِ راهکاریابی

در این رهگذر برخی گاه گیج میشوند و نداشتن سنجه‌ای خوب برای «کامیابی» را با هوش جابجا‌میگیرندد, هنگامیکه کامیابی
و خرسندی از زندگی خود یک فرهشت دیگری‌ست و از دید من آسان‌ترین راه برای سنجیدن آن نیز برنگری به خود کس است.
کسیکه خود از زندگی‌اش شاد و خرسند است را میتوان کامیاب برشمرد, و در این راستا نیز گهگاه پارادوکس‌نُماهایی به چشم میایند,
نمونه‌وار از دید خود من زندگی یک رئیس‌جمهور زجر ناب است و کسی همچون ترامپ از دید من بدبخت به شمار میاید و بوارونه,
کسیکه خانه و آرامش و تندرسی دارد و بگوییم یک نویسنده‌ی خوب است خوشبخت‌تر و کامیاب‌تر به چشم ام میاید. با این
همه این سنجش کامیابی از سوی من است و بایست خود این دو چگونه خود را میبیبنند و چه اندازه کامیاب میابند.



آدم باهوش کسی‌ست که میتواند گرفتاری‌های خودش را با راهکاریابی هوشمندانه از میان بردارد, و آدم فرهوش (نابغه) کسی‌ست
که میتواند گرفتاریهایی که برای دیگران سترگ و کمرشکن اند را با راهکارهای نوآورانه و بیمانند از میان بردارد. برخی فرهوش اند
ولی کنـُد, میبینید پس از چند سال ناگهان راهکارهای شگرف و پیشتر نادیده از خود نشان میدهند, برخی میبینید تند‌تر اند و
چند روزه میرسند. فرهوش‌ترینان آنهایی اند که با کمترین کوشش برترین راهکارها را میابند و گرفتاری‌ها را چپ و راست نیست میکنند.


پارسیگر

مهربد، در مطلب بعدی که منتشر خواهم کرد، نشان خواهم داد که نبوغ (که ارتباطی تنگاتنگ با هوشمندی دارد) حقیقتا می‌تواند کشنده باشد؛
نمونه‌های مشهورِ قربانیِ نبوغ آنقدر زیاد هستند که می‌توان تصویری نسبتا روشن از خیلِ قربانیانِ گمنام داشت.

[Mehrbod]

مهربد، در مطلب بعدی که منتشر خواهم کرد، نشان خواهم داد که نبوغ (که ارتباطی تنگاتنگ با هوشمندی دارد) حقیقتا می‌تواند کشنده باشد؛
نمونه‌های مشهورِ قربانیِ نبوغ آنقدر زیاد هستند که می‌توان تصویری نسبتا روشن از خیلِ قربانیانِ گمنام داشت.

چنین چیزی را من "ابرهوشمندی" یا نبوغ نمی‌نامم.

کسیکه در یک چیز بی‌اندازه خوب است و در دیگر چیزها نه هیچ خوب را مانند ورزشکاری بیانگارید که یک ماهیچه‌ی درشت و ورزیده
در یکی از بازوی‌هایش دارد و دیگر اندامش زار میزنند. چنین کسی اگر آن ماهیچه را نمیداشت در حقیقت خوش‌پیکرتر به چشم می‌آمد.

ازینرو, کسیکه از روی ابرهوشمندی؟ کارش به مرگ می‌انجامد بزرگترین بازنده است و در واقعیت
کوچکترین هوشی نداشته. چنانکه در بالا آمد, سنجه‌ی هوش راهکاریابی و از میان برداشتن گرفتاری‌هاست.

در این راستا نگرش شما را به گفت‌آوردی از واپسین کتاب نسیم نیکولاس طالب میکشانم:

Skin in the Game by Nassim Nicholas Taleb: Summary, Notes, Lessons - Nat Eliason

By definition, what works cannot be irrational; about every single person I know who has chronically failed in business shares that mental block, the failure to realize that if something stupid works (and makes money), it cannot be stupid.