ص134
اسلام معتزله 3
قدریه خیلی زود در میان ایرانیان موالی طرفدار پیدا کرد و خیلی زود قدریه به معتزله تکامل پیدا کرد.
بنیانگزاران مکتب اعتزالی دو موالی ایرانی بصره به نامهای واصل بن عطا و عمرو بن عبید بودند.
ریشه ها و مایه های مکتب فکری که این دو بنیان نهادند از تعالیم دین ایرانی (زرتشت و مزدک) گرفته شده بود و شاخ و بالش را باورهای اسلامی تشکیل میداد.
اساس این مکتب بر آزادی ارده انسان به آنگونه که در دین مزدایسنا زرتشت توضیح داده شده بود و با قرآن و اسلام عرب همخوانی نداشت ولی رهبرانش می کوشیدند آن را با قرآن سازگاری دهند.
معتزله جریان فکری اشان را توحید و عدل و خودشان را اهل التوحید و اهل العدل می نامیدند ولی مخالفانشان آنان را معتزله می نامیدند و این نام بر نام اصلی جریان غالب شد.
اهل سنت در مخالفت با معتزله احادیثی از قول پیامبر بر ضد معتزله جعل کردند که می گفت مسلمانانی با عقاید زرتشتی خواهند آمد که گمراه کننده مردم هستند.
همچنین شیعیان نیز از دشمنان معتزله بودند.
ص137