اخلاق چیست؟

[Mehrbod]

مهربود با من شوخی نکن:))اصلا همینکه در این تاپیک اینقدر جدال سرشون هست نشون میده فاقد این صفاته دیگهویعنی مدعی هستی اینها اینقدر آشکار هست که همه به عنوان درست میپذیرنشون؟!تعریف خودته دیگه:)

خیر شوخی نکردم, برای اینکه یکبار و برای همیشه داستان بنداشتیک بودن این دو پایان یابد همینجا به این دو پرسش پاسخ دهید:

١. زیستن برای شما ارزشه؟
٢. هوتادِ^[1] (کیفیت) زندگی برای شما ارزشه؟

اگر براستی کسانی باشند که در برابر این ٢ پرسش بگویند "نه", آنگاه روشنه بنداشت^[2] خوبی نکرده‌ایم, اگرنه برای من که no-brainer میزند.

خسته نباشید ایضا:))اگر پیوند نداره پس چرا میگی "فرا زیست ژن"؟!بعد از اینکه من این همه در مورد تفاوت رسانه و ژن نوشتم دیگه مشخصه که نمیتونیم حتی خود شخص رو مهم فرض کنیم چه برسه ژن یک گونه!
ببین اینجا یا ژن مهم هست که باید بگی دقیقا ژن در چه حالتی و بعد بگی چرا،یا اینکه مهم نیست و بی دلیل آوردیش و فقط بقا میمونه،لازم به گفتن نیست که بقا شخص با بقای ژن زمین تا آسمون فرق داره:)

فرازیست^[3] خود آدم و ژن آدم آن اندازه دگرسانی^[4] ندارند, چه شما زنده باشید دارید از ژن اتان کار میکشید چه زمانیکه میمیرد آنرا به زادمان^[5] پسین میدهید.

پنداره‌یِ^[6] کس و ژن آن اندازه از هم جدا که نیستند, شما فرآورده‌یِ^[7] ژن اتان هستید ولی همان ژن اتان هم نیستید, ولی همچنان بخشی از کارکرد و شخصی شما از ژن اتان میاید و etc.

به هر روی فردید^[8] من همان فرازیستن^[9] بود (بجا ماندگی) که روشنه در وهله‌یِ نخست خود کَس را میگوییم, سپس چنانکه گفتم به ژن وی, سپس اگر نشد ژن نزدیکان وی و همینجور تا اینکه سرانجام یکی بجا ماند.

شما نیازی نیست تا پایان این دنباله را هم ببنداری^[10], میبسندد^[11] که همان "فرازیست خودت" را ارزش ببینی و سیستم ما همچنان بی لغزش کار میکند.

Branch of philosophy concerned with the nature of ultimate value and the standards by which human actions can be judged right or wrong
متاسفانه یک دانش نامه مثل بریتانیکا باهات در تعریف اخلاق مشکل داره:))نمیشه که یک سیستم اخلاقی رو به جای کل اخلاقیات جا بزنیم و بعد خود اخلاقیات رو بر اساس اون سیستم باز تعریف کنیم!حتی اگر "رفاه" و رفاه همگان ارزش باشه،به این معنا نیست که اخلاقیات رفاه گرایی یا سود گراییه.

شوربختانه نه ندارد (: بخش داوری درست و نادرست آن میشود همین سودگرایی بر پایه‌یِ بنداشت‌هایِ^[2] ما (یا تک بنداشت ما, مهندی^[12] ندارد).

باز هم اشتباهت اینه که از بیرون به درون داری "ارزش"ها رو اثبات میکنی،پروتکل زندگی ما با دیگران میتونه اتفاق خیلی نااخلاقی باشه:)
در هر حال،اینکه بقا میتونه یک ارزش باشه ارجاع به شهودگراییه هست که خب من خیلی باهاش مخالفتی ندارم.(و لی مبنای سیستم من شهودگرایی نیست)

مگر من گفتم یکسان است؟ گفتیم به همسنگی^[13] میان ارزش‌هایِ رفاهیِ همگان رسیدن —> بیششِ^[14] رفاه.

خب اگر که نسبی باشه که مبنای ارزش گذاری اخلاقی نیست:))(دعوا توی کمپ نسبی گرایان هم داستان داره اگر فرصت شد یه بخش هاییش رو میگم)بنابراین معرفی کردنش هم بی دلیله،باید مشخص کنی دقیقا سود مهمه، لذت مهمه، یا مثلا رفاه تا بشه در موردش بحث کرد مگرنه این مقهوم اینقدر گسترده میشه که نمیشه دچار تناقض میشه.

اینکه یک چیزی بسرشت نسبی است و اینکه یک چیزی مطلق است ولی ما توانایی رایانش‌^[15] اش را نداریم دو چیز دگرسان^[16] هستند. اخلاقیات (بر پایه‌یِ نگره‌یِ^[17]
سودگرایی ما) میتواند پیچیده و نارایانیدنی شود, میتواند هم ساده و پیش پا افتاده باشد, ولی پایه‌یِ آن همچنان خواهد بود: بیششِ سود و کمش^[18] زیان برای همگان.

نمونه‌وار, همین فرایند همسنگی در هوتادِ^[1] زندگی که گفتیم میتواند بسیار پیچیده باشد (چیزی مانند چندفرهنگ‌گرایی که امروز داریم), ولی همینکه ما میکوشیم چندفرهنگ‌گرایی را
تا جای شدنی بفراخیم^[19] میشود همین بیشش سود برای همگان: هر کس در فرهنگ خودش (ارزش‌هایِ که هوتادِ زندگی وی باشند) باشد تا جاییکه ارزش‌هایِ دیگران را نپایمالد.





----
1. ^ آ ب hu+tâd::Hutâd || هوتاد: کیفیت Ϣiki-En quality
2. ^ آ ب bon+dâšt::Bondâšt || بنداشت: اصل بدیهی Ϣiki-En axiom
3. ^ farâ+zist::Farâzist || فرازیست: بقاء; بجا ماندگی; Ϣiki-En survival
4. ^ digar+sân+i{pasvand}::Digarsâni <— Degarsâni || دیگرسانی: تفاوت ⚕Heydari difference
5. ^ zâd+mân::Zâdmân || زادمان: نسل Ϣiki-En generation
6. ^ pendâr+e::Pendâre || پنداره: مفهوم Ϣiki-En concept
7. ^ far+âvar+dan::Farâvardan || فراوردن: حاصل کردن Ϣiki-En to produce
8. ^ far+did::Fardid || فردید: منظور Ϣiki-En, Ϣiki-En, Ϣiki-Pâ purpose; intention
9. ^ farâ+zistan::Farâzistan || فرازیستن: بقاء یافتن; بجا ماندن Ϣiki-En to survive
10. ^ bon+dâštan::Bondâštan || بنداشتن: بنداشت کردن; بدیهی پنداشتن en.wiktionary.org to axiomatize
11. ^ basand+idan::Basandidan || بسندیدن: بسنده کردن; کفایت کردن Ϣiki-En to suffice
12. ^ meh+and+i{pasvand}::Mehandi || مهندی: اهمیت Ϣiki-En, Ϣiki-Pâ importance
13. ^ ham+sang+i{pasvand}::Hamsangi || همسنگی: توازن . تعادل . هم وزن بودن Dehxodâ, Ϣiki-En balance
14. ^ biš+eš{pasvand}::Bišeš || بیشش: فرایند بیشترینه‌سازی Ϣiki-En maximization
15. ^ râyân+tan::Râyântan <— Râyânidan || رایانتن: محاسبه کردن to compute
16. ^ digar+sân::Digarsân <— Degarsân || دیگرسان: متفاوت Ϣiki-En different
17. ^ negar+e::Negare || نگره: فرضیه Ϣiki-En theory
18. ^ kam+eš{pasvand}::Kameš || کمش: فرایند کمترینه‌سازی Ϣiki-En, Ϣiki-Pâ minimization
19. ^ farâx+idan::Farâxidan || فراخیدن: گسترش یافتن Dehxodâ, Ϣiki-En to stretch out; to expand

[undead_knight]

حاشیه این بحث های فمنیستی برای من سودهای خوبی داره:))
اخیرا به مطلبی در مورد اخلاقیات کانتی و "استفاده ابزاری از انسان ها"رسیدم که به ایراداتم مطمئن تر شدم:

that sexual activity itself threatens rights and the dignity of human beings

سکس هم استفاده ابزاری از انسان هاست!؟ :)

[undead_knight]

نه.

The end justifies the means ؟!
اگر ابزار نااخلاقی موجود نباشه ،ما مجاز به استفاده از هر ابزاری برای رسیدن به اهداف اخلاقی هستیم.چون جمع یک چیز اخلاقی(یا حداقل خنثی) و یک هدف اخلاقی باید کار اخلاقی باشه دیگه:)

[Mehrbod]

The end justifies the means ؟!
اگر ابزار نااخلاقی موجود نباشه ،ما مجاز به استفاده از هر ابزاری برای رسیدن به اهداف اخلاقی هستیم.چون جمع یک چیز اخلاقی(یا حداقل خنثی) و یک هدف اخلاقی باید کار اخلاقی باشه دیگه:)

means ≠ ابزار

means میشود همان انگیزه‌ها و فرایند رسیدن به یک چیز, نه ابزارهای رسیدن به یک چیز.

ابزار میشود چیزیکه به خودی خود کاری نمیکند. ابزارها میتوانند ٩٩.٩٩٩٩٩% زیانآور باشند (جنگافزارهای بیولوژیکی), ولی در
فرنودسار^[1] ناب (in strict logical sense) ابزار‌ها کاری نمیکنند که اخلاقی و نااخلاقی باشند, کاربر آنها که ما باشیم آنها را به کنش می‌واداریم.

بسیاری ابزارها توندی^[2] سراسر زیانآوری دارند و همراه با پیشرفت فندآوری^[3] ما ابزارهایی داریم میسازیم که از ابزارِیِ تنها فراتررفته و خودآگاه نیز میباشند که این‌ها را دیگر نمیشود ابزار دانست.


با برگشت به گزاره‌ای که آوردی, روشنه که سرانجام یک چیز اخلاقی کننده‌یِ فرایند آن است.





----
1. ^ farnud+sâr::Farnudsâr || فرنودسار: دانش منطق Ϣiki-En logics
2. ^ tav+and+i::Tavandi || توندی: پتنسیال داشتن ⚕Heydari, Ϣiki-En potentiality
3. ^ fand+âvar+i::Fandâvari || فنداوری: تکنولوژی Ϣiki-En technology

[undead_knight]

means ≠ ابزار

means میشود همان انگیزه‌ها و فرایند رسیدن به یک چیز, نه ابزارهای رسیدن به یک چیز.

ابزار میشود چیزیکه به خودی خود کاری نمیکند. ابزارها میتوانند ٩٩.٩٩٩٩٩% زیانآور باشند (جنگافزارهای بیولوژیکی), ولی در
فرنودسار[1] ناب (in strict logical sense) ابزار‌ها کاری نمیکنند که اخلاقی و نااخلاقی باشند, کاربر آنها که ما باشیم آنها را به کنش می‌واداریم.

بسیاری ابزارها توندی[2] سراسر زیانآوری دارند و همراه با پیشرفت فندآوری[3] ما ابزارهایی داریم میسازیم که از ابزارِیِ تنها فراتررفته و خودآگاه نیز میباشند که این‌ها را دیگر نمیشود ابزار دانست.

وسوسه کردن ابزار هست یا نه؟کشتن چطور؟یا اصلا ابزار نیستند و means هستند؟(البته فرایند با انگیزه فرق داره و با کمی اغماض میشه گفت انگیزه همون end هست)

با برگشت به گزاره‌ای که آوردی, روشنه که سرانجام یک چیز اخلاقی کننده‌یِ فرایند آن است.

آه!این پیامدگرایی یکم دردسر داره.اگر ما قطعا مطمئن باشیم که با کشتن 90 درصد آدمها جهان جای بهتری میشه،این کشتار اخلاقیه؟

[Mehrbod]

وسوسه کردن ابزار هست یا نه؟کشتن چطور؟یا اصلا ابزار نیستند و means هستند؟(البته فرایند با انگیزه فرق داره و با کمی اغماض میشه گفت انگیزه همون end هست)

واژه‌نامه‌یِ رایگان گیر آورده‌ای؟ (:

کنش ≠ ابزار ≠ انگیزه ≠ فرایند ≠ پدیده ≠ ...

کشتن = کنش = action
وسوسه کردن = ابزار [زبانی, بویایی, ...] = to tempt
means = فرایند = process

یک کنش میتواند انگیزه‌مند, کسیکه برای بهره‌یِ مالی کسی را میکشد انگیزه‌یِ پولی دارد. کسیکه با خودرو کسی را میکشد, انگیزه‌ای ندارد.
وسوسه کردن به راه مینیازد^[1], میتوان کسی را براه چشم وسوسه کرد (پوشش خوب), براه بو وسوسه کرد (بوی خوش) براه زبان وسوسه کرد (زبان چرب).

آه!این پیامدگرایی یکم دردسر داره.اگر ما قطعا مطمئن باشیم که با کشتن 90 درصد آدمها جهان جای بهتری میشه،این کشتار اخلاقیه؟

جای بهتر نه (در رایانش^[2] همیشه درد بزرگتر از خوشی است), ولی اگر بدانیم که با کشتن ٩٠% مردم نژاد بشریت از میان نمیرود, اگر نکشیم کارِ نااخلاقی کرده‌ایم.





----
1. ^ niyâz+idan::Niyâzidan || نیازیدن: نیاز داشتن Ϣiki-En to need
2. ^ râyân+tan::Râyântan <— Râyânidan || رایانتن: محاسبه کردن to compute

[undead_knight]

واژه‌نامه‌یِ رایگان گیر آورده‌ای؟ (:

نه،وقتی سوال زیاد میکنم یعنی میخوام ایراد بگیرم:))

کنش ≠ ابزار ≠ انگیزه ≠ فرایند ≠ پدیده ≠ ...


کشتن = کنش = action
وسوسه کردن = ابزار [زبانی, بویایی, ...] = to tempt
means = فرایند = process

یک کنش میتواند انگیزه‌مند, کسیکه برای بهره‌یِ مالی کسی را میکشد انگیزه‌یِ پولی دارد. کسیکه با خودرو کسی را میکشد, انگیزه‌ای ندارد.
وسوسه کردن به راه مینیازد[1], میتوان کسی را براه چشم وسوسه کرد (پوشش خوب), براه بو وسوسه کرد (بوی خوش) براه زبان وسوسه کرد (زبان چرب).

وسوسه کردن مثل کشتن یک کنش هست.کشتن هم راه های مختلف داره، درست مثل وسوسه کردن.

جای بهتر نه (در رایانش[2] همیشه درد بزرگتر از خوشی است), ولی اگر بدانیم که با کشتن ٩٠% مردم نژاد بشریت از میان نمیرود, اگر نکشیم کارِ نااخلاقی کرده‌ایم.

اگر جای بهتر دلیل خوبی نیست، خب چه دلیلی برای کشتار 90 درصد مردم میتونه اخلاقی باشه؟

[Mehrbod]

وسوسه کردن مثل کشتن یک کنش هست.کشتن هم راه های مختلف داره، درست مثل وسوسه کردن.

از این دیدگاه هم میشود نگریست. من «وسوسه کردن» ولی را همان ابزاری ذهنی میگیرم, چیزهایی که نمود‌هایِ فیزیکیِ آشکارتری داشته باشند را «کنش».

اگرنه, میتوانیم بهمینریخت اندیشیدن به پرتقال را هم کنش ببینیم, زیرا یک کنشی روی چینش پییاختگانیِ^[1] مغز امان است! (:

اگر جای بهتر دلیل خوبی نیست، خب چه دلیلی برای کشتار 90 درصد مردم میتونه اخلاقی باشه؟

نخواندی؟ اینکه زادمان^[2] بشر برنیافتد یک فرنود^[3] خوب.

تازه مگر باید ببایست فرنودی برای کشتار ٩٠% مردم باشد؟





----
1. ^ pey+yâxt+e::Peyyâxte || پییاخته: یاخته‌یِ پی; یاخته‌یِ عصبی Ϣiki-En neuron
2. ^ zâd+mân::Zâdmân || زادمان: نسل Ϣiki-En generation
3. ^ far+nud::Farnud || فرنود: استدلال; منطق; دلیل Ϣiki-En reason

[undead_knight]

از این دیدگاه هم میشود نگریست. من «وسوسه کردن» ولی را همان ابزاری ذهنی میگیرم, چیزهایی که نمود‌هایِ فیزیکیِ آشکارتری داشته باشند را «کنش».

اگرنه, میتوانیم بهمینریخت اندیشیدن به پرتقال را هم کنش ببینیم, زیرا یک کنشی روی چینش پییاختگانیِ[1] مغز امان است! (:

نه اینقدر هم رادیکال نمیخواستم نشونش بدم:))
خب میدونی که من بین اندیشه و ما به ازای بیرونی تفاوت زیادی قائل هستم ولی چیزی که "کردار" نباشه هم میتونه کنش باشه،مثل دروغ گویی.
خب آیا دروغ گویی میتونه بد باشه؟البته.چیزی که من میگم این هست که بعضی چیزها مثل شکنجه یا کشتار بار اخلاقی قوی تر دارند و راحت تر بهشون واکنش نشون داده میشه.ولی چیزی مثل فریب کاری،دروغ گویی،وسوسه کردن یا راست گویی هم از دید من نوعی کنش هستند.
بعضی کنش ها از دید من ذاتا نادرستند(مثل کشتار)بعضی خنثی هستند،مثل فریب کاری یا وسوسه.بعضی هم درست هستند مثل راست گویی.(البته قبلا در مورد دیدگاهم در مورد تفاوت اجرا و ارزش اخلاقی گفتم)
بنابراین ما میتونیم وسوسه بد، وسوسه خوب یا وسوسه خنثی داشته باشیم.حالا در این گزاره "وسوسه به کشتار به خاطر سود شخصی"اینجور آنالیز میشه:وسوسه=کنش، کشتار=هدف و سود شخص= انگیزه هست.

نخواندی؟ اینکه زادمان[2] بشر برنیافتد یک فرنود[3] خوب.

آهان، یکم کژتابی نداشت بد فهمیدم:))
پس بقا انسان ها یک دلیل خوب هست،دلایلی دیگه ای هم میتونه باشه؟

تازه مگر باید ببایست فرنودی برای کشتار ٩٠% مردم باشد؟

خب اگر بپذیریم کشتار نااخلاقی هست و اگر بپذیریم که که امکان داره چیز نااخلاقی جایی اخلاقی بشه،حتما باید دلیل داشته باشیم:)

[Mehrbod]

نه اینقدر هم رادیکال نمیخواستم نشونش بدم:))
خب میدونی که من بین اندیشه و ما به ازای بیرونی تفاوت زیادی قائل هستم ولی چیزی که "کردار" نباشه هم میتونه کنش باشه،مثل دروغ گویی.
خب آیا دروغ گویی میتونه بد باشه؟البته.چیزی که من میگم این هست که بعضی چیزها مثل شکنجه یا کشتار بار اخلاقی قوی تر دارند و راحت تر بهشون واکنش نشون داده میشه.ولی چیزی مثل فریب کاری،دروغ گویی،وسوسه کردن یا راست گویی هم از دید من نوعی کنش هستند.
بعضی کنش ها از دید من ذاتا نادرستند(مثل کشتار)بعضی خنثی هستند،مثل فریب کاری یا وسوسه.بعضی هم درست هستند مثل راست گویی.(البته قبلا در مورد دیدگاهم در مورد تفاوت اجرا و ارزش اخلاقی گفتم)
بنابراین ما میتونیم وسوسه بد، وسوسه خوب یا وسوسه خنثی داشته باشیم.حالا در این گزاره "وسوسه به کشتار به خاطر سود شخصی"اینجور آنالیز میشه:وسوسه=کنش، کشتار=هدف و سود شخص= انگیزه هست.

مرزی میان اندیشه و کردار اگر بپذیریم, وسوسه کردن در یکمی است, وسوسه شدن در دومی.

خب اگر بپذیریم کشتار نااخلاقی هست و اگر بپذیریم که که امکان داره چیز نااخلاقی جایی اخلاقی بشه،حتما باید دلیل داشته باشیم:)

اگر بپذیریم کشتار نااخلاقی است ≠ اگر بپذیریم کشتار همیشه نااخلاقی است.