برابر پارسی واژگان بیگانه

[Aria Farbud]

فرجام و فرزام دو چهره‌یِ دگرسته هستند درست, ولی چرا دیگر بیگانیم؟

فرجام را میتوان بجای "خاتمه, اتمام" به کار گرفت, فرزام را بجای "کامل شدن".

مهربد جان پرسشم از روی ریشه شناختی بود، می خواهم بدانم پیشتر در کجا به چم "کامل" به کار رفته که در مکنزی آورده شده؟

[Mehrbod]

[Aria Farbud]

پیوند به نسک کهن را که مزدک گرامی دادند؟

همچنین این واژه‌یِ "ریشه‌شناختی" واژه‌یِ بس ناجور و بدی است, زیرا:

ریشه‌شناس = etymologist
ریشه‌شناسی = etymology
ریشه‌شناسیک = etymologic
...

این واپسین را چون از کاربُرد پسوند -یک میترسند! ناچار همه‌یِ ساختار واژه را رهانده و سراغ یک پسوند نو میروند
که برای خودش آش شله قلم کاری‌ست و بهتر است همچون دیگر زبان‌هایِ همخانواده, پیروی راهِ درست و پسوند -ایک بوده باشیم.

آری ولی فرزام را در چم "کامل" نیافتم، همچنین شناختن ناجور و بد نیست ریختی از شناس است، می پذیرم در اینجا از نگر فندی و یکسان سازی واژه ها ریشه شناسیک درخور تر است، باید در بافتارهای گوناگون بکار رود تا به گوش ها نرم شود.

[مزدك بامداد]

مهربد جان پرسشم از روی ریشه شناختی بود، می خواهم بدانم پیشتر در کجا به چم "کامل" به کار رفته که در مکنزی آورده شده؟

فرایافت "تمام " و "کمال" به هم نزدیکند. هر چه که مانند یک نوشته، کاستی داسته باشد و به پایان برسد، به "کمال" هم رسیده و کامل شده است، برای همین گاه چم ایندو با هم یکی ویا آمیخته میشود. خود فرجام هم با پایان یکی نیست و به پایانی بازگشت ناپذیر میگویند که با فرایافت "کامل" شدن یک روند هم نزدیک است، دو واژه ی فرزام و فرجام از انیرو از یک ریشیه اند ولی یکی برابر پایان یافتن سراسری و بی بازگشت( مانند داگاه فرجام) و یکی به چم کامل شدن است، در نوشت های کهن پارسی میانه هم در پایان نوشت ها ، برای همین مینوشتند : به فرزام رسید با شادی و رامش"= ( این نوشته) کامل شد، به شادی و صلح


•

[Aria Farbud]

فرایافت "تمام " و "کمال" به هم نزدیکند. هر چه که مانند یک نوشته، کاستی داسته باشد و به پایان برسد، به "کمال" هم رسیده و کامل شده است، برای همین گاه چم ایندو با هم یکی ویا آمیخته میشود. خود فرجام هم با پایان یکی نیست و به پایانی بازگشت ناپذیر میگویند که با فرایافت "کامل" شدن یک روند هم نزدیک است، دو واژه ی فرزام و فرجام از انیرو از یک ریشیه اند ولی یکی برابر پایان یافتن سراسری و بی بازگشت( مانند داگاه فرجام) و یکی به چم کامل شدن است، در نوشت های کهن پارسی میانه هم در پایان نوشت ها ، برای همین مینوشتند : به فرزام رسید با شادی و رامش"= ( این نوشته) کامل شد، به شادی و صلح

•

سپاس مزدک گرامی از پاسخ درخورتان،


زام . (اِخ ) نام شهری بوده از ولایات شادیاخ که اکنون به نیشابور مشهور شده و زام را معرب کرده جام خواندند و بدین نام معرب معروف است و شارح قاموس و سمعانی و حمویه چنین نوشته اند و شیخ احمد جامی شهیر آن شهر است و مؤلف گوید شاید سام بوده و زام شده چه سین و زاء در فارسی بیکدیگر تبدیل می یابد مانند ایاس و ایاز یا از بناهای زاب پادشاه ایران و با به میم تبدیل یافته باشد. (آنندراج ). سمعانی آرد: زام و باخرز دو قصبه اند که هر دو را جام نام نهاده اند و زام نیز گفته شده است و اصح آن است که باخرز قصبه ای است جداگانه . (از انساب سمعانی ). یاقوت گوید: یکی از شهرستانهای نیشابور و قصبه ٔ (مرکز) آن بوزجان است . این همان شهر است که آن را جام نیز گفته اند زیرا که مانند جام آبگینه گرد و سبز است . زام (جام ) مشتمل بر 80 قریه است و این را ابوالحسن بیهقی گفته است . (از معجم البلدان ). و رجوع به جام شود. دهخدا

آیا چمِ واژه یِ زام دانسته شده است؟

[homayoun]

[Aria Farbud]

[مزدك بامداد]

سپاس مزدک گرامی از پاسخ درخورتان،


زام . (اِخ ) نام شهری بوده از ولایات شادیاخ که اکنون به نیشابور مشهور شده و زام را معرب کرده جام خواندند و بدین نام معرب معروف است و شارح قاموس و سمعانی و حمویه چنین نوشته اند و شیخ احمد جامی شهیر آن شهر است و مؤلف گوید شاید سام بوده و زام شده چه سین و زاء در فارسی بیکدیگر تبدیل می یابد مانند ایاس و ایاز یا از بناهای زاب پادشاه ایران و با به میم تبدیل یافته باشد. (آنندراج ). سمعانی آرد: زام و باخرز دو قصبه اند که هر دو را جام نام نهاده اند و زام نیز گفته شده است و اصح آن است که باخرز قصبه ای است جداگانه . (از انساب سمعانی ). یاقوت گوید: یکی از شهرستانهای نیشابور و قصبه ٔ (مرکز) آن بوزجان است . این همان شهر است که آن را جام نیز گفته اند زیرا که مانند جام آبگینه گرد و سبز است . زام (جام ) مشتمل بر 80 قریه است و این را ابوالحسن بیهقی گفته است . (از معجم البلدان ). و رجوع به جام شود. دهخدا

آیا چمِ واژه یِ زام دانسته شده است؟

چم زامیدن، همان راهنمایی کردن و بردن چیزی بسوی آماج میباشد
پس فرا- زام / فرازامیدن =(فرزافتن) همان رسیدن به آماج و پیشتر و
بیشتر راهبردن استکه این را هم میتوان به به پایان بردن و هم به کامل
کردن کار و راه و ... (رسیدن به آماج ) برگردان نمود.
•
From: Nyberg

[Aria Farbud]

فرهنگستان زبان پارسی

ناگوارترین آسیب واژگان عربی در زبان پارسی نازاکردن دستگاه کارواژه‌های ساده (فعل‌های ساده) زبان پارسی بوده‌است. برای نمونه به جای آموزاندن، تعلیـم دادن؛ به جای خوراندن، تغذیـه کردن؛ به جای کوشیـدن، سعی کردن؛ به جای گردیـدن، تغیـیـر کردن؛ به جای برآمدن، طلوع کردن، بکار رفت. با جایگزین شدن واژگان عربی با کارواژه‌های پارسی، برای رساندن پویایی و کنش در آن واژه، به ناچار این واژگان عربی با کارواژه‌های کردن، شدن، گردیـدن، و نمودن همراه شده‌اند.
ولی ناگوارتر اینکه پس از اینکه این روند در میان مردم جاافتاد٬ این شیوه کم کم کارواژه های پارسی را نیز در بر گرفت و کوشش کردن به جای کوشیـدن؛ آموزش دادن، به جای آموزاندن؛ پرورش دادن، به جای پروریـدن؛ مالش دادن، به جای مالیـدن؛ کاوش کردن، به جای کاویـدن، شکیبایی کردن بجای شکیبیدن، پالایش کردن بجای پالاییدن، گسترش دادن بجای گسترانیدن، مانند بودن بجای مانستن، آزمایش کردن بجای آزمودن، اندیشه کردن بجای اندیشیدن و ... بکار رفت.

[Aria Farbud]

فرهنگستان زبان پارسی

بیایید بکوشیم نامه های اداری روزانه خود را ساده‌تر و شیواتر بنویسیم.