پرسش و پاسخ‌های فلسفی/دانشیک با مزدک بامداد

[مزدك بامداد]

این مطلب صحیح شما مرا به یاد استقرای مشهوری از شما انداخت كه بارها در بحث مربوط به ازلی بودن ماده از آن استفاده كرده اید:

در مقابل این نظر كه خداوند جهان را از هیچ بوجود آورده (خلقت)، شما همواره گفته اید كه تا كنون پیدایش ماده از هیچ در جهان مشاهده نشده است و به حكم استقراء میبایست نتیجه بگیریم كه در گذشته هم اتفاق نیفتاده است (نقل به مضمون). (بگذریم از این بحث كه خلقت را به گونه های متفاوت و مختلفی ترجمه میكنند.)

به نظر من این استقراء در این مورد كاربردی ندارد زیرا معتقدین به خلقت از هیچ، ادعا نمیكنند كه خداوند مدام در حال بوجود آوردن از هیچ است كه ما بتوانیم آن را مدام مشاهده نماییم. ادعای آنها این است كه این امر خارق العاده یكبار در آغاز جهان اتفاق افتاده و تمام شده است و طبیعی است كه دیگر نمیتوانیم شاهد نظیر آن باشیم. بعد از خلقت اولیه كه تمام ماده از هیچ خلق شده، آنچه شاهدیم تبدیل شكل ماده است.

بازکاوی (استقرا) برای گـُزیر ( تصمیم) در گاه نادانی است .
=> نه ما میدانیم که آیا جهان آغازی داشته یا نه خداباوران
میتوانند آغاز/آفرینش جهان را از هیچ راهی نشان بدهند. و
در اینجاست که: چون ما تا کنون آفرینشی ندیده ایم و هیچ
جای کیهان و زمان هم آفرینشی نبوده و نیست، پس
سنگینی ترازو در این جا، به سود سخن ماست*. اگر یک نمونه و
تنها یک نمونه آفرینش دیده میشد، این بازکاوی ما میشکست.
درست مانند سخن شما که گفته بودید که تا کنون میدیدیم که
جنبش، زابی است که چیزها بدان دچار میشوند و خودش چیز
نیست، ولی اکنون، نمونه ای دیده شد که جنبش، سوار بر
چیزی نبود، بساکه خود چیز بود. پس اینجا این بازکاوی شما
شکسته میشود و دیگر نمیتوانید بگویید که :

تا به حال در طبیعت هرچه جنبش بوده مربوط به چیزی بوده، بر اساس استقرا باید نتیجه گرفت که جنبش فوتون هم مربوط به چیزی است که تا به حال مشاهده نشده است.

•


*گذشته از فرنود های دیگر که ازلی بودن ماده را پایور (ثابت ) میکنند.