توهم یا ابزارهای شناختی ناقص بشر؟

[viviyan]

من هم گمان می‌کنم بزرگترین چالش پیش رو ابطال‌ناپذیری و قوانین شناخت‌شناسی‌ست، مثل شخص عارف
که مدام از حصر زبانی و توصیفاتی که حتا در قالب واژگان در نمیاید می‌نالد و به ذم و ملامت آدمیان می‌پردازد!
توهمات افراد در هر نوع آن ما را به بن‌بست شناخت‌شناسی می‌رساند و به قول شوالیه ناچاراً آن‌ها را معدوم و
موهم می‌پنداریم. پس بله؛ هیچ گواهی در دست نیست که به ازای توهمات افراد واقعاً گزینه‌ی خارجی وجود
نداشته باشد، هرچه هست قلمروی کم‌وسعت شناخت‌شناسی‌ست که در هنگام جهل فرض عدم را به فرض وجود
مقدم می‌کند.
(البته در جُستار کناری گویا فرض عدم هرگز پیشرو نیست، توهمات افراد با واقعیات ملموس لابد ارزشی برابر دارند و
باید برای هردو دلیل اقامه شود!!!)

ولی افراد زیادی دچار این حالات میشوند، یعنی شیوع اسکیزوفرنی و بایپولار و ... نسبتا بالاست، و توهمات در افراد معمولا در چند دسته مشخص قرار میگیرند؛ زن افسونگر، مجری تلویزیون، مار یا توهم مذهبی و ...، نمیشه اینها رو به عنوان ابطال پذیری در نظر گرفت؟

[Alice]

ولی افراد زیادی دچار این حالات میشوند، یعنی شیوع اسکیزوفرنی و بایپولار و ... نسبتا بالاست، و توهمات در افراد معمولا در چند دسته مشخص قرار میگیرند؛ زن افسونگر، مجری تلویزیون، مار یا توهم مذهبی و ...، نمیشه اینها رو به عنوان ابطال پذیری در نظر گرفت؟

اینجا ابطال‌پذیری معادل تجربه‌مندی پوپری است، توهمات افراد بدلیل شخصی بودن خارج از حیطه‌ی «شناخت» و دسترسی
قرار می‌گیرند. شما چطور می‌توانید تصاویری که در اذهان هزار بیمار روانی وجود دارد را منطقاً ابطال کنید؟!

[viviyan]

اینجا ابطال‌پذیری معادل تجربه‌مندی پوپری است، توهمات افراد بدلیل شخصی بودن خارج از حیطه‌ی «شناخت» و دسترسی
قرار می‌گیرند. شما چطور می‌توانید تصاویری که در اذهان هزار بیمار روانی وجود دارد را منطقاً ابطال کنید؟!

هرچند منم به نظرم دلیل قاطعی برای وجود نداشتن آنچه توهمات یک فرد مثلا اسکیزوفرنی خوانده میشه وجود ندارد ولی جواب سوال شما رو میشه اینطور داد: توهمات یک شخص اثر خارجی خاصی ندارند، مثلا توهمات بینایی نه جرم دارند، نه حجم دارند، نه حرارت و ... توهمات شنوایی فرکانس ندارند و ... و اگر فرض را بر این بگذاریم که شاید برخی خواص ناشناخته اند برای انسان و ابزارهای شناختی انسان محدود هست و این قبیل حرفها، باز میشود گفت که برای دیدن یا شنیدن یا بوییدن یا ... ما اعصاب خاص و ابزارهای خاصی داریم، تغییرات مغزی منجر به ایجاد توهم تغییر در اعصاب بینایی، شنوایی، بویایی یا ... نیستند پس میتوان نتیجه گرفت آنچه که تنها یک فرد اسکیزوفرن میبیند یا میشنود یا حس میکند تنها در ذهن شخص اوست. چون وقتی مثلا چیزی را میبیند که دیگران نمیبینند، او نیز که مانند دیگران چشمانش ابزار دیدنش هست، باید تغییر در این ابزار اتفاق افتاده باشد؛ در حالیکه تغییری در عصب بینایی یا چشمانش اتفاق نیفتاده است بلکه در میزان دوپامین مغزش اتفاق افتاده است.