بررسی حکومت رضا پهلوی به نقل از اسناد

[Dariush]

این جمله معروف رو که احتمالا شنیدید:
"آزادی حقیقی انسان زمانی بدست میآید که آخرین پادشاه با روده های آخرین کشیش به دار آویخته شود"
من فکر میکنم دلیلش این باشه که دو تا از بزرگترین موانع آزادی های انسانی این جا هستند، پادشاه نماینده "کیش شخصیت" هست و دین نماینده "بندگی".جذابیت کیش شخصیت در این هست که برای "نیکی"ما نماینده زورمندی پیدا میکنیم و جذابیت "بندگی" هم در این هست که از وجدان انسان خیلی وقت ها رفع مسولیت میکنه.
یکی از کسانی که نقل قول بهش منتسب شده بود دنیس دیدروت هست:
Denis Diderot - Wikiquote
و این هم استدلالی که برای محکوم کردن یک دیکتاتور مصلح میکنه:
"حکومت بی حد و مرز یک پادشاه عادل و روشن اندیش همواره بد است.
کردار نیکش از خطرناک ترین و قوی ترین شکل های وسوسه است،آنها مردم را خام عادت دوست داشتن، احترام گذاشتن و خدمت کردن به جانشینانش میکنند، هرکس که میواهد جانشینش باشد و هر قدر که نادان یا بداندیش باشد."
در واقع دیکتاتوری که به قول طرفدارانش خدمت میکنه بدتر از هر نوع دیکتاتوریه چون روحیه دیکتاتور دوستی رو گسترش میده مثل برده داری که با مهربان بودن و عادل بودن روحیه بردگی رو گسترش میده.
البته اینجا من شاید به قول داریوش عزیز ما نوک پیکانمون رو باید متوجه اسطوره های دیکتاتوری مصلح بکنیم و نه امثال رضاشاه(که حتی صفت متناقض دیکتاتور مصلح از دید من بهش نمیاد!)

هزار آفرین و سپاس بابتِ این پست.
البته اگر بخواهیم پیرامونِ مضراتِ استبداد و دیکتاتوری سخن بگوییم شاید این جستار به صدها صفحه هم برسد:) اما این نکته‌ای که بدان اشاره کردی خیلی اهمیت دارد، شاید بیش از همه‌ی دیگر موارد و من توجهی خاص و ویژه به این بخش دارم که در واقع به نوعی، نادرستیِ عقلانی ِ آن را می‌نمایاند. آنچه به عنوانِ میراث از یک دیکتاتوریِ مقبول، اُسطوریزه یا تحسین شده برجا می‌ماند در واقعِ نوعی فرهنگِ عدمِ عقلانیتِ عمومی یا هتا تحسین و پناه بردن بدان است که خیلی مهمتر از دستاوردهای احتمالی‌اش است؛ چنانکه شما می‌بینید که روشنفکران موردِ تمسخر و ریشخند قرار می‌گیرند که این البته تنها یکی از عوارضِ این نوستالوژی به بی‌خردیِ جمعی‌ست. به همین دلیل است که همش تاکید می‌کنم که تمجید و ستایشِ مستبد بدونِ تکریمِ استبداد غیرممکن است و از این هدفی خاص در نظر دارم، چرا که اگرچه این گزاره درست و همیشه صادق است، اما معمولا کمتر کسی‌ست که بخواهد در برابر غیرعقلانی بودنِ استبداد مقاومت کند و نشان دادنِ صدقِ این گزاره، راه را برای تخریبِ آن فرهنگ و بینش هموارتر می‌کند؛ البته در این جستار این راهکار کمی با مشکل مواجه شد:)))