بنگر من اعتقاد به جبر ؛ نه با لیبرالیزم در تضاد است و نه با مسئولیت اخلاقی و مجازات خلاف کاران. اما قبل از هر چیز باید مفهوم دقیق جبر و اختیار را در رابطه با انسان را متوجه بشیم. جبر و اختیار ماهیت متفاوتی از هم ندارند. جبر و اختیار یک مفهوم هستند در دو طیف مختلف ، مثال : 1- مثال برای جبر : ماشینی را در نظر بگیرید که "هر " عملی که از او سر می زند ؛ تابع پالسی باشد که از "بیرون" ماشین به او داده شده است. تلویزیون های قدیمی یک نمونه هستند. امواج الکترومغناطیس از طریق آنتن وارد تلویزیون شده و مداری های Passive داخلی ؛ تصویری را ظاهر می کند. با یک دکمه هم می توان کانال را عوض کرد. آیا این ماشین اختیار دارد یه نه. ؟ گرچه به نگر می رسد این ماشین فاقد اختیار است ؛ اما مرتبه ای از "اختیار" را داراست. این ماشین ؛ اختیار دارد که امواجی با فرکانس های "غیر" را از مدار های خود عبور ندهد.اگر تلویزیون سونی است ؛ اختیار دارد با کنترل پاناسونیک کار نکند. این مفهوم از اختیار تابعی از "پردازش دیتای داخلی" سامانه است. به میزانی که پردازش دیتا ؛ گسترده تر باشد ؛ سطح اختیار بالاتر می رود. 2- مثال برای اختیار : روباتی را در نظر بگیرید که مجهز به سامانه های خبره است. این روبات دیتا را از محیط گرفته و مورد پردازش قرار داده و واکنش نشان می دهد. این سامانه دارای یک "تولید کنند اعدا تصادفی " است. سامانه در شرایط "نامعین" ؛ از طریق تولید یک عدد تصادفی ، نسبت به "بازه " ای که عدد تولید شده قرار می گیرد ، تصمیم گیری می کند. و مثلا دستش را بلند می کند. و این در حالی است که روبات مشابه او در همان شرایط "تصمیم" دیگری گرفته و مثلا پایش را بلند می کند ! از نظر ناظر بیرونی ؛ دو روبات که کاملا شبیه هم هستند ؛ در یک شرایط ویژه و خاص ؛ تصمیمات مختلفی گرفتند ، اینجا مفهوم اختیار برای آنهاشکل می گیرد. بنظر می رسد یکی "دلش" خواسته دستش را بلند کند دیگری "دلش" نخواسته. * نتیجه گیری : اختیار ؛ همان جبر پیچیده است. در نتیجه این سوال که ما مجبوریم یا مختار ، عملا منتفی است ؛ ما ناگزیر نیستیم "یا" منطقی بکار ببریم. انسان ؛ هم مختار است هم مجبور ؛ و نه مختار و نه مجبور. بررسی بحث مسئولیت : با تحلیل فوق ؛ چون مفهوم جبر و اختبار کلا تغییر میکند ؛ مثلا اگر در آن شرایط بلند کردن دست توسط روبات مطابق فانون جرم است ؛ روبات مسئول است ؛ما باید تغیراتی در رندوم ژنراتور او ایجاد کنیم (به زندان برده تادیبش کنیم) رندوم ژنراتور ، وضعیتی بینهایت پیچیده از وضعیت انسان است. در شریطی که یکی از روبات ها ؛ برای ما مشکل آفرین باشد ؛ باید او را "مهار" کرد. این یعنی زندان
پاسخ با گفت‌آورد