آغازگر جُستار
اینکه ذهن چه چیزی هست(و چه چیزی نیست)و ارتباطش به روان شناسی فرگشتیک رو باید با بررسی ارتباط مغز و ذهن آغاز کرد.
مغز ذهن نیست، این چیزی هست که شاید در ظاهر اختلاف چندانی در موردش نباشه(بنا به تجربه شخصیم)ولی اگر بخوایم دقیق تر بهش بپردازیم اختلافات ممکنه مشخص بشند. باوجود اینکه من فکر میکنم ذهن یک کامپیوتر هم نیست(پیشرفته تر و قوی تر ولی مشابه کامپیوتر های امروزی؟) ولی توضیح بعضی شباهت ها میتونه تفاوت بین مغز و ذهن رو مشخص تر بکنه.در این تشبیه حواسمون باید باشه هیچ کامپیوتری و هیچ حیوانی دارای سیستم خودآگاهی مشابه انسان و تفکر سمبولیک نیست و این تشبیه محدودیت داره.
مغز رو میشه به نوعی سخت افزاری دونست که ذهن به عنوان سیستم عامل روش قابلیت پیاده شدن داره.یعنی بدون مغز ما ذهنی نخواهیم داشت.بله این فرض پذیرفتنیه، چون نیازی به دوگانگی ماهیت نیست که ذهن مستقلا در جایی از فضا وجود داشته باشه!(که شاید پیش از عصر کامپیوتر تصور این ارتباط سخت بود)ولی همچنان باید بگم مغز ذهن نیست، همونطور که سیستم عامل مساوی کامپیوتر نیست.
برگردیم به فرضیات روان شناسی فرگشتیک، روانشناسی فرگشتیک میگه که ژن های ما مغزی(سخت افزار) رو درست میکنند که یک سری مکانیسم، رانه یا گرایش(نرم افزار) رو به صورت پیش فرض داره.حالا ایراد این فرض چیه؟مخالفین میپذیرند که مثلا واکنش به جسم نوک تیز یا داغ در ما وجود دارند،مثل نوعی نرم افزار سطح پایین(مثل بایوس) و اینها از راه ژنتیک منتقل میشه ولی اینکه بخوایم چیزهای مثل خشونت و جنگ فراگیر، الگوهای ازدواج، خیانت و ...(نرم افزار مثل فوتوشاپ!) و گاهی حتی شخصیت یا زبان(ویندوز 7!) رو از راه ژنتیک(سخت افزار) منتقل کنیم،بخشی از ادعاهای روان شناسی فرگشتیک هستند.(که البته شواهد ژنتیکیش همونطور که گفتم چندان زیاد نیست)
چیزی که باز باید بهش توجه کرد این هست که مخالفین منکر این نمیشند که ژنتیک روی روان تاثیر داره ولی مشکلی که در جامعه امروز برای پژوهش وجود داره این هست که نتنها ذهن ما قابلیت بازنویسی زبان یا شخصیت و سایر گرایش ها(نرم افزارهای سطح بالا) رو داره بلکه حتی میتونه تا حدی روی گرایش سطح پایین مغز تاثیر بزاره.
پرسشی که مطرح میشه این هست که نمیشه محتوای چیزی که تغییر کرده و میکنه رو دلیل وجود چیزی دونست که قبلا وجود داشته.یعنی اگر ما ببینیم روی کامپیوتری سیستم عامل و یک سری برنامه نصب شده ولی نتونیسم اثبات کنیم که اینها در کارخانه(ژن) ایجاد شدند در مورد گذشته نمیتونیم اظهار نظر درستی داشته باشیم.
البته انتقال مکانیسم های روانی از طریق ژن یک مشکل بیولوژیکی هم داره و اون انتقال داده هاست.وقتی حدود 96 درصد ژنتیک ما با شامپانزه ها مشابه هست انتقال این همه مکانیسم روانی به همراه سایر تفاوت های مغزی و ظاهری ما فقط به عهده 4 درصد ژن ها گذاشته میشه! :) (باز هم باید یادآوری کنم مسئله مکانیسم های سطح پایین نیست که وجودشون به راحتی اثبات شدنی هست و از دید ژنتیکی هم داده کمی رو منتقل میکنند)
در تکمیل شباهت دنیای سایبر و اجتماع باید گفت که ذهن حتی سیستم عامل روی یک کامپیوتر هم نیست،بلکه سیستم عامل هایی هست که با هم ارتباط دارند و بدون ذهن های دیگه(و طبیعتا مغز های دیگه)ذهن وجود خارجی نداره.یعنی تفکر و اندیشه و حتی عواطف بدون وجود اجتماع به کمترین حد ممکن تقلیل پیدا میکنند و حتی ماهیتا با ذهنی که در اجتماع هست تفاوت داره(طوری که شاید نشه بهش ذهن گفت)
اینطور میشه ذهن رو به هر کامپیوتری که روی اینترنت هست تشبیه کرد(نه لزوما هر آی پی البته)یک وبسایت خیلی بزرگ که حجم زیادی از اطلاعات داره، دارای لینک های زیادی هم به وب سایت های دیگست و اگر این لینک ها نباشند،گاهی اطلاعاتش بیمعنا میشه.حالا ذهن رو میشه به این شکل دیده که بسیاری از محتوای ذهن(و خود ذهن)وابسته به لینک هایی هست که در بستری از ذهن ها ایجاد شده و بدون ذهن های دیگه ذهن ما هم مفهوم آنچنانی نخواهد داشت.
دید من به ذهن به طور کلی این هست که ژن ها بستر لازم برای پیاده سازیش یعنی مغز رو ایجاد کردند ولی اینکه چه متحوایی توش هست نه فقط تغییر پذیره بلکه عمیقا وابسته به این هست که در یک شبکه از اذهان باشه و چیزی به نام ذهن بیولوژیک که از طریق ژن انتقال پیدا میکنه بی معناست.
پاسخ با گفت‌آورد