به سخن راسل اضافه کنم که ویژگی ارزشمند هر دو رمان توصیف و نشان دادن سیاهیهای درون هر نظام توتالیتری است که بشر را به بندگی کشیده، فرقی نمی کند کمونیست باشد و یا سرمایه داری. 1984 فراتر از نظام سوسیالیستی است و تعامل میان قدرت و فرد در یک دیکتاتوری را نشان می دهد.
در باب ضرورت به بندگی کشیدن و کنترل ذهن باید گفت اصولا نظامهای دیکتاتوری بزرگترین مشکلشان همین کنترل ذهنهای عصیان گر (بخوانید دگر اندیش) است. اما در دید کلی تر دنیای دموکراتیک و خوش ظاهر غرب هم از افتادن به چنین مهلکه ای در امان نیست. ساختار سیاسی دنیای آزاد بسیار شکننده است و با کوچکترین تلنگری (اقتصادی، حوادث طبیعی گسترده و منفعت طلبی شرکتهای چندملیتی غول پیکر) ممکن است به ورطه دیکتاتوری سقوط کند. مطبوعات آزاد (که امروز هم شاید افولشان هستیم، به دلیل ورشکستگی، خریداری توسط شرکتهای بزرگ رسانه ای) اگر نباشند دموکراسی غربی دچار فساد خواهد شد.
پاسخ با گفت‌آورد