آری و نه، ببینید بهرههوشی یک آدم را میتوان اندازهگیری کرد، ولی
تَرزال (model) بایا برای اندازهگیری میباید به اندازه جهان بیرونی پیچیده باشد.
اگر نه میتوانیم چهرههایی از هوش (مانند همان pattern recognition) را اندازهگیری کنیم که آنها هم در آدم
کمابیش بیمعنی هستند - از روی ساختار ویژه نورونی که کارکرد پردازش نه در تندا که بیشتر در ریختار نورونها نهفته.
نمونه ساده برای دریافت: هر آزمونی را با گزینههای دگرسته (متفاوت) دو بار بدهید، امتیازتان چندین نمره بالاتر میرود!
ما درباره reliability سخن نگفتیم، درباره درستی یا نادرستی روش (متد) سخن گفتیم.
روی هم رفته هیچ آزمونی هم نمیتواند شایستگی کسی برای یک کار را نشان دهد، ما با آزمودن
به برخی ویژگیهای یک آدم پی میبریم و تنها میتوانیم در بیاوریم که برای نمونه با یک کودن سر و کار نداریم.
هوش مانند گرانش نیست که آن را اندازهگیری (=measure) کنید، ولی میتوان آن را (همانگونه که در پیک خودتان آمد) برآورد (=estimate) آنهم با ایرنگ (irang=error) بسیار بالا کرد.
اگر میبینید آن را اندازهگیری میکنند برای دلخوشی خودشان است.
به گفته دیگر:
اندازهگیری هوش بچَم پیشبینی کارایی یک آدم در رویارویی با دشواریها است، ولی از آنجاییکه
بیشمار فاکتور در برآیند هنود (اثر) دارند، ما نمیتوانیم هیچگاه پیشبینی بلند زمانی بکنیم.
همین دشواری را برای نمونه در پیشبینی آب و هوا هم داریم.
تنها تَرزالی که شما میتوانید آب و هوا را با آن براستی با دقت بالا رایانش کنید، به اندازه خود گویال زمین باید دستکم بزرگ باشد!