اثبات معاد

[ابن سینا]

بسم الله الرحمن الرحیم
جواب آقای کوروش
ابتدا درباره جبر واختیار.گمان نمی کنم کسی درباره تعریف بحث جبر واختیار مشکلی داشته باشد بلکه بحث بر چگونگی آن است.این بحث فقط در بین ماتریالیست ها و امثال این ها مشکل ساز نبوده است مثلاً شما می توانید ببینید فلاسفه ای مثل راسل قائلند به اختیار یا مکتبی مثل اگزیستانسیالیسم ولی در مقابل افرادی مثل فروید جبرگرا هستند ولی می توانم بگویم که عقیده اهل تشیع(که اکثریت فلاسفه و عرفا اسلام هم از این قشر بودند و هستند) چیزی جدا از تمام این نظریات است.و به این شکل از زبان امام صادق(ع) روایت شده است:«لا جبر و لا تفویض بل الامر بین الامرین» یعنی اینکه نه جبر مطلق است و نه اختیار مطلق بلکه چیزی بین این دو می باشد.وجود جبر کاملاً مشخص است مثلاً شما نمی توانید کاری کنید که قانون جاذبه از بین برود و باید خود را با آن تطبیق دهید.اگر می خواهید پرواز کنید باید این قانون را بشناسید و مطابق آن عمل کنید اما آیا می توانید آن را از بین ببرید؟در مقابل آن اختیار هم مشخص است که انسان را در برگزیدن کاری مجبور نمی کنند و اگر شما کاری می کنید به میل خودتان هست.و اما قسمت اصلی بحث بنده این بود که اختیار خود نوعی قانون حاکم بر انسان است یعنی اگر چه انسان می تواند انتخاب کند که آیا از این راه برود یا از آن راه یا اصلاً هیچ کدام ولی نمی تواند بگوید که من اصلاً اختیار و انتخاب نمی کنم چرا که این خود نوعی انتخاب است پس اختیار در عین حال که یک نوع آزادی است ولی فرد مجبور است به استفاده از این آزادی،فلذا می گوئیم انسان مجبور است به اختیار.
اما این که گفتم به تفسیر المیزان رجوع کنید این بود که آنجا چیزی قریب به یک صفحه دلیل آمده است برای اثبات مادی نبودن علم. فلذا بنده شما را به آن رجوع دادم.لیکن بنده آن صفحه را کپی کرده،میگذارم.
و اما اینکه درباره عدم تسلسل لینکی دادید.اولاً در لینک مزبور برهان علیت رد شده بود(گرچه این ردیه خودش اشکال داشت) نه عدم تسلسل پس به صحبت ما ربطی نداشت.ثانیاً شما باید به جای پرداختن به چیزی که اصلاً در بحث وارد نشده برهان علیه حرف بنده آورید.علی ای حال در لینک مزبور تنها نویسنده ردیه ای(اشتباه)بر برهان علیت آورده است نه رد عدم تسلسل.
واما گفتار آخر.در کلام استیون هاوکینگ بحث آغاز و سرانجام کاملاً بحثی مربوط به زمان است نه مربوط به ذات.یعنی ادعای ما در براهینی که آوردیم حدوث ذاتی اشیاء است نه حدوث زمانی.تمامی فلاسفه اسلامی در حدوث ذاتی شکی ندارند و براهینی بسیار در اثبات آن آورده اند ولی نظرات آنها درباره حدوث یا قدم زمانی مختلف است.بعد از آن،شما می توانید بگوئید سخنان این آقا با نظریات مربوط به بیگ بنگ یا انبساط و انقباض جهان و امثالهم چه وجه شباهتی دارد؟