نوشته اصلی از سوی
kourosh_bikhoda
نیازی به این تلاش هم نیست. حفظ و نگهداری دستور زبان از حفظ و نگهداری واژگان کم اهمیت تر نیست. واژه ممکنه از زبانی به زبان دیگه قرض داده بشه، ولی دستور زبان چنین نیست. به همین خاطره که "سرعت مطمئنه" در پارسی پذیرفته نیست و باید بجاش گفت "سرعت مطمئن".
از دیدگاه من, دستور زبان پارسیک[1] بالاترین خمندگی[2] را دارد و بزرگترین ستم در حق زبان امان همین است که بخواهیم آنرا در بندِ کالبد‌هایِ[3] استاندارد فروببریم.
همینکه نمونه‌وار میتوان در پارسیک کارواژه[4] را همه‌یِ جای گزاره برد, یا اینکه در دستور زبان میتوان فرمان را اینگونه داد:
— خوان, بخوان, خوانش کن, خوانش بکن, ...
یا چنانکه گفتیم, میتوان کارواژه را کمابیش هر جایِ گزاره داشت:
پارسی را میپرستم.
میپرستم پارسی را.
یا میتوان با جاینام‌هایِ[5] کارگیر[6] گوناگون سخن را گفت:
ُ
میپرستم پارسیو / پارسی را / ...
...
یا اینکه میتوان با همی و می و ... بازی کرد:
او را میشناسم و میخندم —> او را همی شناسم و خندم
یا اینکه بسیاری کارواژگان دو چهره‌یِ گوناگون در زمان کنون و گذشته دارند:
شناس / شناخت
گوی / گفت
جوی /
جُست[7]
دوز / دوخت
که مایه‌یِ آفرینش این واژگان زیبا:
گفتگوی
جستجوی
دوخت‌ودوز
...
و گاه ابرزیبا میشوند:
شناخت+شناس+ی =
شناختشناسی[8] = šenâxtšenâsi = epistemology
تا سرانجام همین نکته‌یِ پیش پا افتاده که دو پسوند چندینه[9] -ان و -ها در زبان داریم — هنگامیکه از دیدگاه زبانشناسان کوته‌اندیش یکی باید بیگمان ببسندد[10] — و
بسیاری چیزهای دیگر که از سرشت چندگانگی پارسیک میایند و آنرا زبانی یگانه[11] و بیهمتا ساخته‌اند و نباید آنها را زیرِ نام "استاندارد کردن" و "دستورزبان درست" دور ریخت!
----
1. ^ pârs+ik+idan::Pârsikidan || پارسیکیدن: پارسیک کردن; ترزبان به پارسیک Ϣiki-En to persianize
2. ^ Xamandegi || خمندگی: انعطافپذیری flexibility
3. ^ Kâlbod || کالبد: قالب Dehxodâ, Ϣiki-En template || کالبد: تن جاندار Dehxodâ body körper
4. ^ kâr+vâže::Kârvâže || کارواژه: فعل Dehxodâ verb
5. ^ jây+nâm::Jâynâm || جاینام: ضمیر (جانشین اسم) Ϣiki-En, Ϣiki-De, Ϣiki-Pâ pronoun pronomen
6. ^ kâr+gir::Kârgir || کارگیر: مفعول Ϣiki-En object
7. ^ Jastan || جستن: اتفاق افتادن; رویدادن; رخدادن MacKenzie to occur; to happen
8. ^ Šenâxtšenâsi || شناختشناسی: شناخت خود شناخت! my fav. word of all time :) Ϣiki-En, Ϣiki-Pâ epistemology
9. ^ cand+in+e::Candine || چندینه: جمع Ϣiki-En plural
10. ^ basand+idan::Basandidan || بسندیدن: بسنده کردن; کفایت کردن Ϣiki-En to suffice
11. ^ yeg+ân+e::Yegâne || یگانه: بی مانند; تنها unique
آغازگر جُستار
پاسخ با گفت‌آورد