فیلسوف ایتالیایی اومبرتو اکو (۱۹۳۲) در یکی از مقاله‌های خود به بیان ویژگی‌های فاشیسم می‌پردازد. او که در ایتالیا به دنیا آمده است و دوره فاشیسم را نیز تجربه نموده است، پیش از پرداختن به این ویژگی‌ها می‌گوید: «ویژگی‌های فاشیسم را نمی‌توان در یک سیستم وارد کرد، چون بسیاری از این ویژگی‌ها همدیگر را نقض میکنند و مربوط به اشکال دیگری از استبداد و بنیادگرایی هستند. با این‌حال کافی است که تنها یکی از این ویژگی‌ها حاضر باشد تا نطفه فاشیسم بسته شود!». او این ویژگی‌های را چنین می‌شمارد:
۱. نخستین ویژگی فاشیسم ستایش بت‌پرستانه از سنت‌هاست. پی‌آمد چنین بینشی رسیدن به این اندیشه است که پیشرفتِ دانش ناممکن است و حقیقت یک‌بار برای همیشه اعلام شده است و وظیفه ما تنها تفسیر آن می‌باشد.
چنین پدیده ای در ایران به شدت مورد تاکید است حتی مدرنیته به عنوان تهدید و کالایی تهاجمی از سوی غرب نگریسته می شود:
فرزندان خامنه ای کبیرگفتآورد:
تمدن غرب را نباید صرف یک تفکر دانست بلکه عالمی است که بر جهان سیطره یافته، غرب را نباید یک شیوه زندگی دانست بلکه روحی است که بر قلب ها رسوخ کرده است. تنها کسانی که از فضای سرد و سنگین مدرنیته و تکنولوژی عبور کرده اند و گرفتار آن نشده اند مخلَصین هستند چرا که با نگاهی اللهی قیامت خود را قائم می دانند و تاریکی و جهل و دشمنی این تمدن شیطانی را به خوبی می فهمند اینان هشدار آفریدگار خود را فراموش نکرده اند و عَدُوِمبین را در هر لباسی می شناسند.
۲. فاشیسم تجربه دوران روشنگری را بر نمی‌تابد و آن را آغاز ضایعه عصر مدرن قلمداد می‌کند. از این دیدگاه می‌توان فاشیسم را غیرعقلایی دانست.
گفت‌آورد:
رهبر جمهوری اسلامی از آموزش بسیاری از علوم انسانی در دانشگاه ها ابراز نارضایتی کرد و گفت: "بسیاری از علوم انسانی مبتنی بر فلسفه هایی است که مبانی آنها مادی گری و بی اعتقادی به تعالیم الهی و اسلامی است و آموزش این علوم موجب بی اعتقادی به تعالیم الهی و اسلامی می شود و آموزش این علوم انسانی در دانشگاه ها منجر به ترویج شکاکیت و تردید در مبانی دینی و اعتقادی خواهد شد."
۳. غیرعقلایی بودن به مفهوم پرستش "عمل برای عمل" نیز هست. عمل به خودی خود زیباست. بنابراین باید بدون اندیشیدن آن را به جای آورد. اندیشیدن از نظر فاشیسم شکلی از اخته کردن است. بدین ترتیب سوءظن به دنیای روشنفکری همواره یکی از نشانه‌های فاشیسم بوده است. به طوری‌که بحث اصلی روشنفکران وابسته به فاشیسم عبارت بود از متهم کردن روشنفکران مدرن و طرد آنها.
گفت‌آورد:
تکلیف است بر همه ما که ما این جمهوری که به اینجا رسیده است تا آخر حفظ کنیم. تا آخر حفظ کردن این است که هر روز محکم کنیم برادری خودمان را، سر اغراض جزئیه که زود می گذرد، لطمه ای خدای نخواسته به اسلام وارد نکنیم، لطمه ای به جمهوری اسلامی وارد نکنیم.
صحیفه امام ج 20 ص 56
۴. فاشیسم پذیرای انتقاد نیست. [در فاشیسم انتقاد مخالفت به حساب میآید] و مخالفت با خیانت مساوی می‌شود.
گفت‌آورد:
آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی با انتقاد شدید از افرادی که با "منفی بافی و ایجاد بدبینی و یأس و تفرقه"، حکومت را به "مسائل دلخواه بیگانگان" متهم می کنند، اقدام آنها را یک "خیانت واضح" دانست.
۵. فاشیسم به "اتفاق نظر" باور دارد و برای رسیدن به "اجماع همگانی" از وحشت از "اختلاف نظر" بهره‌بردرای می‌کند.
گفت‌آورد:
حضرت آیت الله خامنه‌ای تاکید کردند: رأی اکثریت قاطع مردم در انتخابات مجلس نهم در واقع رأی به اصل نظام اسلامی و نشان دهنده اعتماد آنان به نظام بود.
۶. فاشیسم از سرخوردگی فردی یا اجتماعی به وجود میآید. از این‌رو یکی از ویژگی‌های خاص فاشیسم توسل به طبقات متوسط و سرخورده است، طبقاتی که به دلیل بحران اقتصادی یا تحقیر سیاسی سرخورده شده‌اند.
«گفت‌آورد:
این پایین شهری‌ها و این پابرهنه ها - به اصطلاح شما - اینها ولی نعمت ما هستند.
۷. در ریشه روانشناسی فاشیسم، وسواس توطئه و در صورت امکان توطئه بین‌المللی را می‌یابیم. هواداران فاشیسم باید احساس کنند که در محاصره هستند. ساده‌ترین وسیله برای ایجاد چنین حسی بهره‌برداری از احساس وحشت از بیگانگان است. اما این‌همه کافی نیست. وسواس توطئه در دورن کشور نیز باید وجود داشته باشد. برای این کار یهودیان بهترین هدف هستند.
گفت‌آورد:
امام جمعه موقت تهران ادامه داد: در مدت 33 سال از انقلاب اسلامی آنها کوشیدند تا با توطئه‌های داخلی، جنگ، بحث هسته‌ای، فشارهای اقتصادی و تحریم‌های اخیر، ملت بزرگ ایران را نسبت به نظام ناامید کنند ولی به لطف خدا، راه به جایی نبردند.
۸. فاشیسم از یکسو به هواداران خود تبلیغ می‌کند که دشمن قوی است و از سوی دیگر سعی می‌کند آنان را به این باور برساند که قدرت شکست دشمن را دارند. بدینسان در یک بازی بیانی مداوم، هم تبلیغ می‌شود که دشمنان بسیار قوی هستند و هم تبلیغ می‌شود که آنان بسیار ضعیف هستند. همین مسئله باعث می‌شود که فاشیسم هرگز نتواند از موقعیت خود و موقعیت دشمن برآورد واقع‌بینانه‌ای داشته باشد.
گفت‌آورد:
به گزارش خبرنگار ایرنا ، حجت الاسلام لطف الله عبداللهی درخطبه های نماز جمعه كوثرافزود: دشمن سعی دارد تا پیشرفت های ما را ناچیز بشمارد و تمركز اصلی خود را بر اقتصاد ایران قرار داده و قصد دارد با تحریم های اقتصادی ایران را به زانو در آورد تا باعث دلسردی مردم شود لذا تدبیر و درایت مسوولان و مردم كشور را می طلبد تا اسیر این توطئه ها نشوند.
وی همچنین با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با كارگزاران نظام و تاكید ایشان بر ' اقتصاد مقاومتی' گفت: ایران اسلامی توانمند تر و قوی تر از هر زمان دیگری است و دشمنان هیچگاه تا این اندازه در نقطه ضعف نبوده اند.
۹. از دیدگاه فاشیسم زندگی برای مبارزه است. به عبارت دیگر زندگی یک جنگ دائمی است. بدین خاطر صلح‌طلبی برابر با سازش با دشمن محسوب می‌شود. این نوع رویکرد به زندگی، موجب عقده جهان‌گیری نیز می‌شود. بدین صورت که حتما جنگی نهایی رُخ خواهد داد و در پی آن فاشیسم کنترل جهان را به دست خواهد گرفت.
ل
گفت‌آورد:
تفسیر نمونه، ج7 ص: 369،تا ص: 372...به هر حال صحیحتر این است كه پیروزى و غلبه فوق را، غلبه همه جانبه بدانیم زیرا با مفهوم آیه كه از هر نظر مطلق است نیز سازگارتر مىباشد، یعنى روزى فرا مىرسد كه اسلام هم از نظر منطق و استدلال و هم از نظر نفوذ ظاهرى و حكومت بر تمام ادیان جهان پیروز خواهد شد و همه را تحت الشعاع خویش قرار خواهد داد.
۱۰. فاشیسم گرایش به نوعی نخبه‌گرایی دارد. بدین معنی که پیروان فاشیسم بهترین ملت جهان به شمار می‌آیند.
گفت‌آورد:
دكتر حسین یاوری داور بخش ویژه و صنایع دستی جشنواره ملی ریحانه گفت: بانوان ایرانی در ردیف بهترین و نخبه‌ترین زنان جهان هستند.
۱۲. فاشیسم اراده قدرت طلبی خود را حتی به مسایل و روابط جنسی نیز معطوف می‌کند.
گفت‌آورد:
پیامبر اکرم(ص)
گاهی سر بر بالین همسرتان بگذارید ،با او گفت و گو کنید ،کلمات سوزان و عاشقانه رد وبدل کنید ،یکدیگر را در آغوش بفشارید ،عشق بازی با همسر سرگرمی مومن است.
پیامبر اکرم(ص)
در شب عید فطر ،عید قربان و نیمه شعبان نیز آمیزش به قصد فرزند دار شدن دوری گزینید چرا که ممکن است فرزند شما شرور ،معلول ،بد یمن و زشت رو گردد .
۱۳. در فاشیسم اراده‌های جمعی از طرف رهبر تفسیر می‌شود.
گفت‌آورد:
شكل گیری انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، زمانی به وقوع پیوست كه نخبگان به وظیفه خودیعنی آگاهی دادن به مردم عمل كردند.مردم در كنار حضرت امام (ره) با همراهی نیروهای اصلی انقلاب، جنبش اسلامی كه در سال42 به وجود آمد را در۲۲ بهمن۵۷ به سرانجام رساندند.این اتفاق در حالی شكل گرفت كه نخبگان نقش اصلی را ایفاكردند.
۱۴. در فاشیسم کلیه متن‌های درسی از نظر واژگان فقیر و از دیدگاه دستوری و کلامی ابتدائی‌اند، تا بدین طریق ابزارهای منظقی پیچیده و انتقادی را محدود نمایند.
گفت‌آورد:
..برنامه درسی ملی با ارائه یك الگوی جدید هدف گذاری شامل پنج عنصر(تفكرو تعقل، ایمان، علم، عمل و اخلاق) در چهار عرصه ارتباطی متربی(با خود، خدا، خلق، خلقت) اقتضائات كاملا جدیدی را برای مؤلفه های برنامه درسی (رویكرد، محتوا، راهبردهای یاددهی و یادگیری، ارزشیابی،...) و برنامه آموزشی ایجاد می كند. لذا به تأكید سند تحول راهبردی نظام آموزش و پرورش، همراهی و همكاری فرهنگیان بخش اجتناب ناپذیری از استلزامات اصلی اجرای مؤفقیت آمیز برنامه های تحول آفرین خواهد بود. ضرورت های آموزش های توجیهی معلمین، شامل موارد زیر می باشد.
